جەمئىيەتتە «ئوت يۈرەك تارىخچى» دەپ نام ئالغان يۈسۈپجان ياسىننىڭ تۇتقۇندا ئىكەنلىكى ئاشكارىلاندى

يوللانغان ۋاقتى:2021-12-06| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خالىغانچە تۇتقۇن قىلىش خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

«تەڭرىنىڭ قامچىسى ئاتىللا» قاتارلىق كىتابلىرى ۋە «ئۇيغۇر مىللىي روھىنىڭ ئاساسلىرى» ناملىق نۇتۇقلىرى بىلەن بىلەن تونۇلغان تارىخ ئوقۇتقۇچىسى يۈسۈپجان ياسىن، گەرچە خىتاي دۆلىتى تەرىپىدىن ئېتىراپ ۋە ئېتىبارغا ئېرىشمىگەن بولسىمۇ، ئۇيغۇر جەمئىيىتىدە سۆيۈلگەن ۋە «ئوت يۈرەك تارىخچى» دەپ نام ئالغان. دەل مۇشۇ سەۋەبتىن بولسا كېرەك، ئۇ 2017-يىلدىن كېيىن زور بىر تۈركۈم سەركە زىيالىيلار قاتارىدا ئۈن-تىنسىز غايىب بولغان. يېقىندا ئۈرۈمچىدىن كەلگەن بىر نامسىز خەتتىكى يىپ ئۇچلىرىغا ئاساسەن ئېلىپ بارغان ئېنىقلاشلىرىمىز داۋامىدا يۈسۈپجان ياسىننىڭ تۇتقۇندا ئىكەنلىكى دەلىللەندى. تۆۋەندە مۇخبىرىمىز شۆھرەت ھوشۇرنىڭ بۇ ھەقتە تەييارلىغان پروگراممىسى دىققىتىڭلاردا بولىدۇ.

ئۇيغۇر سوت كوللېگىيەسى 3-ئىسپات ئاڭلاش يىغىنىدا دوكتور ئادرىيان زېنز «شىنجاڭ ھۆججەتلىرى» دىكى يېڭى مەزمۇنلارنى ئاشكارىلىدى

يوللانغان ۋاقتى:2021-12-01| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى جازا لاگېرلىرى خالىغانچە تۇتقۇن قىلىش خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

27-نويابىر كۈنى ئۇيغۇر سوت كوللېگىيەسىنىڭ 3-نۆۋەتلىك ئىسپات ئاڭلاش يىغىنىدا دوكتور ئادرىيان زېنز يېڭىدىن ئاشكارىلانغان «شىنجاڭ ھۆججەتلىرى» ھەققىدە مۇھىم دوكلات بەردى. مەزكۇر «شىنجاڭ ھۆججەتلىرى» بۇ يىل 9-ئايدا كىملىكىنى ئاشكارىلاشنى خالىمىغان بىر كىشى تەرىپىدىن «ئۇيغۇر سوت كوللېگىيەسى» گە ئەۋەتىپ بېرىلگەن. نەتىجىدە كوللېگىيە ئەزالىرى بۇ ھۆججەتنىڭ راست-يالغانلىقى ۋە ئۇنىڭدىكى مەزمۇنلارنى تەكشۈرۈش ئۈچۈن ئۇنى تونۇلغان تەتقىقاتچى ئالىملاردىن دوكتور ئادرىيان زېنز، جەيمىس مىلۋارد ۋەداۋىد توبىنلارغا ئەۋەتكەن.

دوكتور ئادرىيان زېنزنىڭ ئۇيغۇر سوت كوللېگىيەسىنىڭ 3-نۆۋەتلىك ئىسپات ئاڭلاش يىغىنىدا كۆرسىتىشىچە، بۇ ھۆججەتلەر خىتاينىڭ مۇتلەق مەخپىي ھۆكۈمەت ھۆججەتلىرىنىڭ بىر قىسمى ئىكەن. ئۇ شۇنداقلا 2019-يىلى نامسىز بىر ھۆكۈمەت ئەزاسى تەرىپىدىن نيۇ-يورك ۋاقتى گېزىتىگە ئەۋەتىپ بېرىلگەن ۋە گېزىتتە «شىنجاڭ ھۆججەتلىرى» دېگەن نامدا ئېلان قىلىنغان ھۆججەتلەرنىڭ ئەينىسى بولۇپ، ئىلگىرى نيۇ-يورك ۋاقتى گېزىتى بۇ ھۆججەتلەرنىڭ ئاز بىر قىسمىنى ئېلان قىلغان بولسىمۇ، ئەسلى نۇسخىسىنى ۋە تولۇق مەزمۇنىنى ئېلان قىلمىغان.

ئادرىيان زېنزنىڭ ئېيتىشىچە، بۇ ھۆججەتلەر شى جىنپىڭ ۋە باشقا مەركىزى ھۆكۈمەت رەھبەرلىرىنىڭ بىر قانچە مۇھىم سۆزىنى، چېن چۈەنگو ۋە ئۇيغۇر رايونلۇق ھۆكۈمەتنىڭ يوليورۇقلىرىنى، مەركىزى ھۆكۈمەتنىڭ تارىخ، دىن ۋە بىڭتۈەننىڭ تەرەققىياتىغا مۇناسىۋەتلىك 3 پارچە ھۆججىتىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىكەن. 2014-يىلىغا ئائىت ھۆججەتلەرنىڭ ئىچىدىكى بىرى «مەخپىيەتلىك دەرىجىسى ئەڭ يۇقىرى» دەپ دەرىجىلەنگەن بولۇپ، بۇ ئادەتتە خىتاينىڭ دۆلەت مەخپىيەتلىكى دەرىجىلىك ھۆججەتلىرىگە بېرىدىغان دەرىجىسى ئىكەن ۋە ئاشكارىلانغان تەقدىردە «دۆلەتنىڭ بىخەتەرلىكى ۋە مەنپەئەتىگە ئالاھىدە ئېغىر زىيان سالىدۇ» دەپ يېزىلغان ئىكەن. يىغىپ ئېيتقاندا بۇ خىتاي دۆلەت رەھبەرلىرىنىڭ «ئەڭ مەخپىي» بايانلىرى ئاساسىدىكى ھۆججەتلەرنىڭ ئاممىغا ئاشكارىلانغان تۇنجى ئۆرنىكى ئىكەن. ئادرىيان زېنز بۇ ھۆججەتلەر ئارقىلىق شى جىنپىڭ ۋە باشقا ھۆكۈمەت ئەمەلدارلىرىنىڭ بۇيرۇقلىرى ۋە يەرلىكتە يۈرگۈزۈلگەن سىياسەتلەر ئارىسىدىكى زىچ باغلىنىشنى كۆرۈۋالغىلى بولىدىغانلىقىنى ئېيتتى. ئۇ مۇنداق دېدى:

ساقچى نۇرمەمەت يۈسۈپنىڭ «ئۆزىنى ئۆلتۈرىۋالغان» ئەمەس، بەلكى قېيىن-قىستاقتىن ئۆلگەنلىكى ئاشكارىلاندى

يوللانغان ۋاقتى:2021-12-01| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خالىغانچە تۇتقۇن قىلىش خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئۆتكەن ئايدا ئۆرۈمچى ئات بەيگە مەيدانى ساقچىخانىسىنىڭ خادىمى نۇرمەمەت يۈسۈپنىڭ ئىككى ئاي ئاۋۋال «ئۆزىنى ئۆلتۈرىۋالغانلىقى» ھەققىدە ئۇچۇر كەلگەن ئىدى.

ئېنىقلاشلىرىمىز داۋامىدا ئالاقىدار ساقچى خادىملىرى بۇ ئۇچۇرنىڭ توغرىلىقىنى تىلغا ئالغان ئىدى. ساقچى نۇرمەمەتنىڭ ئۆلۈم سەۋەبى ھەققىدە يەنىمۇ ئىلگىرىلەپ ئېلىپ بارغان ئېنىقلاشلىرىمىز داۋامىدا، نۇرمەمەت يۈسۈپنىڭ «ئۆزىنى ئۆلتۈرىۋالغان» ئەمەس، بەلكى قېيىن-قىستاقتىن ئۆلگەنلىكى مەلۇم بولدى.

ئۆتكەن ئايدا رادىيومىزغا كەلگەن بىر ئىنكاستا، ئۈرۈمچى ئات بەيگە مەيدانى ساقچىخانىسنىڭ خادىمى نۇرمەمەت يۈسۈپنىڭ «جىنايەتچىنى قانات ئاستىغا ئېلىش» گۇمانى بىلەن تۇتقۇن قىلىنغانلىقى ۋە سوراق داۋامىدا «ئۆزىنى ئۆلتۈرىۋالغانلىقى» ھەققىدە ئۇچۇر كەلگەن ئىدى. شۇ چاغدىكى ئېنىقلاشلىرىمىز داۋامىدا، نۇرمەمەت يۈسۈپنىڭ ئۆلۈم خەۋىرى دەلىللەنگەن بولسىمۇ، ئەمما ئۆلۈم سەۋەبى ئېنىق ئايدىڭلاشمىغان ئىدى.

بۇ ھەقتە يېقىندا رادىيومىزغا كەلگەن بىر يازما ئىنكاستىمۇ نۇرمەمەت يۈسۈپ سوراق قىلىنىىش جەريانىدا قېيىن-قىستاق ئەسۋابى خاتا تەڭشىلىپ قالغانلىقى ئۈچۈن، ئەسۋەپنىڭ زەخمىسى كۈتۈلگەندىن چوڭ بولۇپ كەتكەنلىكى ۋە شۇ زەخمىدىن ئۆلگەنلىكى قەيت قىلىنغان. ئەمما ئىنكاستا بۇ قېيىن-قىستاق ئەسۋابىنىڭ قانداق بىر ئەسۋاپ ئىكەنلىكنى ۋە نۇرمەمەتنىڭ بەدىنىنىڭ قايسى قىسمىنى زەخمىلەندۈرگەنلىكى قەيت قىلىنمىغان.

ئەنگىلىيە ھۆكۈمىتى پارلامېنتنىڭ «شىنجاڭدىكى ۋەھشىلىكلەرنى ئىرقىي قىرغىنچىلىق» دەپ ئېتىراپ قىلىش تەكلىپىنى رەت قىلغان

يوللانغان ۋاقتى:2021-11-20| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى جازا لاگېرلىرى خالىغانچە تۇتقۇن قىلىش خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى ماقالە & ئوبزورلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئەنگىلىيەنىڭ بورىس جونسون ھۆكۈمىتى ئەنگىلىيە پارلامېنتىنىڭ «شىنجاڭدىكى ۋەھشىلىكلەرگە قارىتا ئەنگىلىيەنىڭ تەدبىر قوللىنىش مەسئۇلىيىتى» گە دائىر تەلەپلىرىگە جاۋاپ بېرىپ، خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا تۇتقان مۇئامىلىسىنى «ئىرقىي قىرغىنچىلىق» دەپ ئېتىراپ قىلىشنى رەت قىلغان. بىراق ھۆكۈمەت پارلامېنتنىڭ ئەندىشىلىرىنى ب د ت پەن، مائارىپ، مەدەنىيەت تەشكىلاتى ۋە خەلقئارا ئەمگەك تەشكىلاتىدا ئوتتۇرىغا قويۇش، ئەنگىلىيەدىكى ئۇيغۇر جامائەتچىلىكى بىلەن ئالاقە ئورنىتىش تەكلىپلىرىنى قوبۇل قىلغان. ئەنگىلىيە ھۆكۈمىتىنىڭ قارىشىچە، خىتاي ئۇيغۇر ئېلىدىكى ئېغىر كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكى ئۈچۈن جاۋابكارلىققا تارتىلىشى، لېكىن «ئىرقىي قىرغىنچىلىق» جىنايىتىنى سوتنىڭ بېكىتىشى كېرەك ئىكەن.

ئەنگىلىيە پارلامېنتى بۇ يىل 4-ئايدا خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا تۇتقان مۇئامىلىسىنى «ئىرقىي قىرغىنچىلىق» دەپ بېكىتىپ، ھۆكۈمەتنىڭمۇ بۇ ۋەھشىلىكنى «ئىرقىي قىرغىنچىلىق» دەپ قوبۇل قىلىشنى، ئۇنىڭغا قارىتا بەزى كونكىرېت تەدبىرلەرنى ئېلىشىنى تەلەپ قىلغان ئىدى. ئەنگلىيە ئاۋام پالاتاسى تاشقىي ئىشلار كومىتېتىنىڭ ئاشكارلىشىچە، ئەنگىلىيە ھۆكۈمىتى 14-نويابىر پارلامېنتنىڭ تاشقىي ئىشلار كومىتېتىغا دوكلات سۇنۇپ، ئۆزلىرىنىڭ بۇ مەسىلىدىكى سىياسىتىنى شەرھىيلىگەن.

«شىنجاڭدىكى لاگېرلارنى ئىزدەش» ناملىق سىن كۆرۈنۈشىدىكى لاگېرلار كۈچلۈك غۇلغۇلا قوزغىدى

يوللانغان ۋاقتى:2021-11-20| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى جازا لاگېرلىرى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئۆتكەن يىلى «باز فىد» (BuzzFeedNews)‏ خەۋەر تورى «خىتاي مۇسۇلمانلارنى تۈرمىگە سولاش ئۈچۈن ناھايىتى چوڭ مەخپىي يېڭى ئۇل ئەسلىھەلەرنى قۇردى» ناملىق بەش بۆلۈملۈك بىر تەكشۈرۈش دوكلاتى ئېلان قىلغانىدى. بۇ تەكشۈرۈش دوكلاتىدا ئۇلار خىتاينىڭ خەرىتە سۇپىسى بولغان بەيدۇ خەرىتىسىدىن كۆرۈنمەيدىغان قىلىپ قويۇلغان ئورۇنلارنىڭ لاگېرلار ئىكەنلىكىنى ئېنىقلىغانىدى. بۇ تەكشۈرۈش ماقالىسىنىڭ جۇغراپىيەلىك ئانالىزچىسى ئالىسون كېللىر ئۆزىنىڭ تىۋىتتېر ھېسابىدا «خىتاينىڭ قاتتىق نازارەت ۋە كونترول قىلىشى سەۋەبىدىن ژۇرنالىستلار ئۇيغۇر رايونىغا ئائىت ئۇچۇرلارغا ئېرىشىش قىيىن ئىدى. شۇڭا بىز سۈنئىي ھەمراھ تەسۋىرى سۈرىتىدىن پايدىلاندۇق» دەپ يازغان.

لاگېر شاھىتلىرىنىڭ گېرمانىيەدە ئېلىپ بېرىۋاتقان گۇۋاھلىق بېرىش پائالىيىتى زور تەسىر قوزغىغان

يوللانغان ۋاقتى:2021-11-20| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى جازا لاگېرلىرى خەۋەرلەر نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ھازىر فرانسىيەدە ياشاۋاتقان لاگېر شاھىتى گۈلباھار ھېيتۋاجى بىلەن گوللاندىيەدىكى لاگېر شاھىتى قەلبىنۇر سىدىقنىڭ 11-ئاينىڭ 6-كۈنى گېرمانىيەنىڭ ميۇنخېن شەھىرىدە باشلانغان گۇۋاھلىق بېرىش پائالىيىتى داۋاملاشماقتا.

گېرمانىيەدىكى «ياۋروپا شەرقىي تۈركىستان بىرلىكى» نىڭ مەسئۇلى ئەسقەر جان ئەپەندىنىڭ بىلدۈرۈشىچە، خەلقئارا كەچۈرۈم تەشكىلاتى بىلەن ئاز سانلىق مىللەتلەرنى قوغداش تەشكىلاتى بىرلىتە ئۇيۇشتۇرغان بۇ پائالىيەت گېرمانىيە تاراتقۇلىرى، سىياسىيونلىرى ۋە ئاۋام خەلقنىڭ دىققىتىنى ئۇيغۇرلار مەسىلىسىگە قارىتىشنى مەقسەت قىلغان ئىكەن. يەنى بۇ پائالىيەت گېرمانىيە خەلقىنىڭ دىققەت-ئېتىبارىنى خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قارىتا ئېلىپ بېرىۋاتقان ئىرقىي قىرغىنچىلىقىغا تارتىش، شۇنداقلا بۇنى توختىتىش ئۈچۈن ھەرىكەتكە ئۆتۈشكە چاقىرىش ئىكەن.

«يەھۇدىي قىرغىنچىلىقى خاتىرە مۇزېيى» خەلقئارا جامائەتنى ئۇيغۇرلارنى قوغداش ئۈچۈن يەنىمۇ كۆپ ھەرىكەت قىلىشقا چاقىردى

يوللانغان ۋاقتى:2021-11-10| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى جازا لاگېرلىرى خالىغانچە تۇتقۇن قىلىش خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

9-نويابىر كۈنى ئامېرىكادىكى «يەھۇدىي قىرغىنچىلىقى خاتىرە مۇزېيى» نىڭ سىمون-سكجود ئىرقىي قىرغىنچىلىقنىڭ ئالدىنى ئېلىش تەتقىقات مەركىزى ئۇيغۇرلار ھەققىدىكى مەخسۇس دوكلاتىنى ئېلان قىلدى. دوكلاتقا «بىزنى ئاستا-ئاستا يوقاتماقچى: خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان ھۇجۇمى» دەپ ماۋزۇ قويۇلغان بولۇپ، بۇ كەڭ كۆلەملىك دوكلاتنىڭ ئېلان قىلىنىش مۇناسىۋىتى بىلەن مەخسۇس ئاخبارات يىغىنى ئۆتكۈزۈلدى.

ئاخبارات يىغىنىدا مۇزېيىنىڭ مەسلىھەتچىلەر كېڭىشى بولغان ۋىجدان كومىتېتىنىڭ رەئىسى توم بېرنشتېين كىرىش سۆز قىلىپ: «بىز بۇ دوكلاتتا ئۇيغۇرلارنىڭ بېشىغا كېلىۋاتقان كۈلپەتلەر ھەققىدىكى جىددىي ئەندىشىلىرىمىزنى ئىپادىلىدۇق. دوكلاتىمىز قوغدىلىشقا تېگىشلىك گۇرۇپپىلارنى قوغداش ئۈچۈن ھەرىكەت قىلمىغاندا ۋە ياكى تولۇق ھەرىكەت قىلمىغاندا قانداق ئاقىۋەت كېلىپ چىقىدىغانلىقى ھەققىدە بېرىلگەن ئاگاھلاندۇرۇش سىگنالىدۇر» دېدى.

غوپۇر ئەبەي: خىتاي ئىككى قېرىندىشىمنى مەن بىلەن ئۆزلىرى سۆزلەشتۈرۈپ، ئارقىدىن «بۆلگۈنچى بىلەن سۆزلەشتى» دەپ تۇتقۇن قىلدى

يوللانغان ۋاقتى:2021-11-02| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى جازا لاگېرلىرى خالىغانچە تۇتقۇن قىلىش خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

خىتاي دائىرىلىرى غۇلجا بايتوقايدىكى تىجارەتچى شۈكۈر ئەبەينىڭ بىر ساياھەت گۇرۇپپىسى بىلەن تۈركىيەگە چىقىشىغا رۇخسەت قىلغان، ئارقىدىن 4 يىل ئۆتكەندە، ئۇنى شۇ چەتئەل زىيارىتى سەۋەبلىك لاگېرغا سولىغان؛ 2019-يىلىغا كەلگەندە دائىرىلەر مەزكۇر ئائىلىدىن ئەختەم ئەبەينى گوللاندىيەدىكى ئاكىسى غوپۇر ئەبەي بىلەن تېلېفوندا سۆزلىشىشكە رۇخسەت بەرگەن، ھەتتا ئۆزلىرى سۆزلىشىشنى ئورۇنلاشتۇرغان، ئارىدىن 6 ئاي ئۆتكەندە، ئۇنى چەتئەلدىكى ئاتالمىش بۆلگۈنچى ئاكىسى بىلەن كۆرۈشكەنلىكى سەۋەبلىك تۇتقۇن قىلغان. تۆۋەندە مۇخبىرىمىز شۆھرەت ھوشۇرنىڭ بۇ ھەقتە تەييارلىغان پروگراممىسى دىققىتىڭلاردا بولىدۇ.

غۇلجا بايتوقايدىكى تىجارەتچى شۈكۈر ئەبەي، 2013-يىلى دائىرىلەرنىڭ تەستىقى بىلەن بىر ساياھەت ئۆمىكى تەركىبىدە تۈركىيەگە بېرىپ كەلگەن. 2017-يىلىغا كەلگەندە، ئۇنىڭ بۇ ساياھىتى يېرىم كېچىدە ئۆيىدىن بېشىغا قارا خالتا كىيدۈرۈلۈپ تۇتۇپ كېتىلىشكە سەۋەب بولغان.

بۇ ئەھۋالنى شۈكۈر ئەبەينىڭ گوللاندىيەدىكى ئىنىسى غوپۇر ئەبەي، 2018-يىلىنىڭ بېشىدا بىر گۇۋاھلىق باياناتى ئارقىلىق دۇنياغا ئاشكارىلىغان. نەتىجىدە شۈكۈر ئەبەي ۋە ئۇنىڭ بىر تۈركۈم ئۇرۇق-تۇغقانلىرى لاگېردىن قويۇپ بېرىلگەن ۋە ئۇلارنىڭ قويۇپ بېرىلگەنلىكى، مەخسۇس بىر ئورۇنلاشتۇرۇش بىلەن گوللاندىيەدىكى غوپۇر ئەبەيگە ئۇقتۇرۇلغان. ھەتتا دائىرىلەر غوپۇر ئەبەينىڭ چوڭ ئىنىسى ئەختەم ئەبەينى ئائىلە ئەزالىرىغا ۋاكالىتەن ئۇنىڭ بىلەن ئالاقىلىشىپ تۇرۇشقا بېكىتكەن. غوپۇر ئەبەي ئىنىسى ئەختەم ئەبەي بىلەن قەرەللىك ھالدا كۆرۈشۈپ تۇرغان ۋە تەبىئىي ھالدا قىلىشقان گەپ-سۆزلىرىدە، دائىرىلەرنىڭ چىشىغا تېگىپ قويماسلىققا ئالاھىدە دىققەت قىلغان. شۇنداق تۇرۇقلۇق، غوپۇر ئەبەينىڭ، ئىنىسى ئەختەم ئەبەي بىلەن ئۇشتۇمتۇت ئالاقىسى ئۈزۈلگەن. ئۇ ئىچكىرى ئۆلكىلەردىكى ئالاقە تورى ئارقىلىق، ئىنىسى ئەختەم ئەبەينىڭ 2020-يىلى 12-ئايدا «گوللاندىيەدىكى بۆلگۈنچى ئاكىسى بىلەن كۆرۈشكەن» دېگەن سەۋەب بىلەن تۇتۇپ كېتىلگەنلىكى ھەققىدە ئۇچۇر ئالغان. بىر مەزگىلدىن كېيىن كىچىك ئىنىسى شاكىر ئەبەينىڭمۇ ئوخشاش سەۋەب بىلەن تۇتۇپ كېتىلگەنلىكىدىن خەۋەر تاپقان.

جوڭشەن ئونىۋېرسىتېتىنىڭ كۆزگە كۆرۈنگەن دوكتۇرانتى ئابدۇقادىرجان روزى تۇتقۇن قىلىنغان

يوللانغان ۋاقتى:2021-10-21| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خالىغانچە تۇتقۇن قىلىش خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

خىتاي ئاخباراتلىرىدا يېقىنقى يىللاردا مەدھىيەگە كۆمۈلگەن ۋە كەسپىي جەھەتتىكى نەتىجىلىرى بىلەن ئۇيغۇر جەمئىيىتىدىمۇ تونۇلغان دوكتورانت ئابدۇقادىرجان روزى بۇ يىل4-ئايدا جوڭشەن ئونىۋېرسىتېتىدىن تۇتۇپ كېتىلگەن. 6 ئايدىن بېرى ئىز-دېرىكى بولمايۋاتقان ئابدۇقادىرجان روزى ھەققىدە مۇخبىرىمىزنىڭ ئېنىقلاشلىرى داۋامىدا، ئۇنىڭ تۇتقۇندا ئىكەنلىكى جوڭشەن ئونىۋېرسىتېتى خادىملىرى تەرىپىدىن دەلىللەندى.

«بەيدۇ» ئۇچۇر ئامبىرىدا تونۇشتۇرۇلۇشىچە، ئابدۇقادىرجان روزى 2015-يىلى خىتاي بويىچە ئىنگىلىز تىلى مۇسابىقىسىدە بىرىنچىلىككە ئېرىشكەن. 2018-يىلى جوڭشەن ئونىۋېرسىتېتى بويىچە «يىللىق مەشھۇر شەخس»، شۇ يىلى يەنە جوڭشەن ئونىۋېرسىتېتى بويىچە «يېڭى دەۋر كۈچلىرى» نامىدىكى ئۈلگىلىك شەخس بولۇپ باھالانغان. ئۇ يەنە كامبىرىج ئونىۋېرسىتېتى سودا ئىنگىلىز تىلى بويىچە ئالىي گۇۋاھنامە ساھىبى ۋە خىتاي مەملىكەتلىك كوكوكولا ئىنگىلىز تىلى مۇسابىقىسى شىنجاڭ شۆبىسىنىڭ باھالىغۇچىسى بولغان. خىتاينىڭ «سوخۇ» تورىدا خەۋەر قىلىنىشىچە، جوڭشەن ئونىۋېرسىتېتى رەھبەرلىرى 2019-يىلى 1-ئايدا ئابدۇقادىرجاننىڭ قەشقەردىكى ئائىلىسىنى زىيارەت قىلىپ، بۇ ئائىلىنىڭ ئابدۇقادىرجاندەك بىر ئىقتىدار ئىگىسىنى يېتىشۈرگەنلىكىگە مىننەتدارلىق بىلدۈرگەن.

تۈرمىدە 15 يىل يېتىپ ئامان چىققان قېيىماخۇن قارى، لاگېردا ئىككى يىل يېتىپ جەسىتى چىققان

يوللانغان ۋاقتى:2021-10-18| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى جازا لاگېرلىرى خالىغانچە تۇتقۇن قىلىش خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

لاگېردىكى خورلاشنىڭ تۈرمىدىن نەچچە ھەسسە ئېغىر ئىكەنلىكى لاگېر گۇۋاھچىلىرى تەرىپىدىن كۆپ قېتىملاپ تەسۋىرلەنگەنىدى. مانا مۇشۇ سەۋەبتىن بولسا كېرەك، ئىلگىرى ئۈرۈمچى 1 ‏-تۈرمىدە 15 يىل جازا مۇددىتىنى تۈگىتىپ ئامان چىققان، دىنىي زات قېيىماخۇن قارى، 2017 ‏-يىلى لاگېرغا سابىق مەھبۇسلار قاتارىدا سولىنىپ ئىككى يىل ئۆتكەندىن كېيىن، ئۇنىڭ جەسىتى چىققان.

توققۇزاقلىق مۇھاجىرنىڭ ئۆتكەن ھەپتە رادىومىزغا يوللىغان ئىنكاسىدا يەنە بايان قىلىنىشىچە، توققۇزاق بۇلاقسۇ 4 ‏-كەنت مەسچىتىنىڭ خاتىبى قېيىماخۇن قارى، 2017 ‏-يىلى سابىق مەھبۇسلار قاتارىدا تۇتقۇن قىلىنغان. دېيىلىشىچە، 1991 ‏-يىلى بۆلگۈنچىلىك بىلەن ئەيىبلىنىپ 15 يىللىق كېسىلگەن قېيىماخۇن قارى 2006 ‏-يىلى تۈرمىدىن ئامان-ئېسەن چىققان، ئەمما بۇ قېتىم لاگېرغا ئەكېتىلىپ ئىككى يىلدىن كېيىن، ئۇنىڭ جەسىتى ئائىلىسىگە تاپشۇرۇلغان. ئىنكاستا دېيىلىشىچە، 59 يېشىدا ئىككىنچى قېتىم تۇتۇلغىنىدا، ئۇنىڭ سالامەتلىكىدە ھېچقانداق مەسىلە يوق بولۇپ، ئۇ بامدات نامازدىن كېيىن، ئېتىزلىقىدا سۇ تۇتۇۋاتقان مەزگىلدە كەنت ساقچىلىرى تەرىپىدىن ئېلىپ كېتىلگەنىكەن.