خىتاينىڭ ئۇيغۇر نوپۇس كونتروللۇقىدىكى 3 چوڭ ۋاسىتە – پىلانلىق تۇغۇت سىياسىتى، يۇقىرى تېخنىكىلىق نازارەت ۋە لاگېر

يوللانغان ۋاقتى:2020-08-05| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خالىغانچە تۇتقۇن قىلىش خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر پىلانلىق تۇغۇت سىياسىتى

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئۇيغۇر ئاياللىرىنىڭ خىتاينىڭ قاتتىق قوللۇق بىلەن يۈرگۈزۈپ كېلىۋاتقان پىلانلىق تۇغۇت سىياسىتى سەۋەبلىك ئىنسانىي قەدىر قىممىتى ۋە قانۇنىي ھەق-ھوقۇقلىرىنىڭ ئېغىر دەپسەندە قىلىنىۋاتقانلىقى گەرچە يېڭى مەسىلە بولمىسىمۇ، ئەمما 29-ئىيۇن گېرمانىيەلىك خىتاي تەتقىقاتچىسى ئادرىيان زېنىز دۇنيا جامائەتچىلىكىگە ئاشكارىلىغان «ھامىلىدارلىقتىن ساقلىنىش، مەجبۇرىي تۇغۇت چەكلەش: خىتاي كومپارتىيەسىنىڭ ئۇيغۇرلارنىڭ تۇغۇلۇش نىسبىتىنى كونترول قىلىش ھەرىكىتى» ناملىق ھۆججەتلىك دوكلاتى ئارقىلىق يەنە بىر قېتىم تەكىتلەندى. دوكلاتتا خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قارىتا نوپۇس كونتروللۇقىنىڭ لاگېر قۇرۇلغان مەزگىللەردە تېخىمۇ ئەۋجىگە چىققانلىقى ئاشكارىلانغانىدى.

دوكتور زېنزنىڭ ھۆكۈمەت ھۆججىتىدىكى ستاتىستىكىلارغا ئاساسەن ئانالىز قىلىشىچە، ئۇيغۇر دىيارىدا ئۇيغۇر ۋە باشقا ئاز سانلىق مىللەتلەر ئولتۇراقلاشقان رايونلارنىڭ ھەممىسىدە تەبىئىي نوپۇسنىڭ ئېشىشى 2014-يىلدىكى 15% تىن 2018-يىلى ئاران 4% كىمۇ يەتمەيدىغان سەۋىيىگە چۈشكەن. ھۆججەتكە ئاساسلانغاندا، 2019-يىلى ئۇيغۇر رايونىنىڭ جەنۇبىدىكى تۆت ۋىلايەتتە تۇغۇت يېشىدىكى ئاياللارنىڭ كەم دېگەندە 80% ئىگە ئۈزۈك سېلىپ ھامىلىدارلىقتىن ساقلىنىش تەدبىرى ئېلىنغان. ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى 2017-يىلدىن بۇرۇن خىتايدىكى تۇغۇلۇش نىسبىتى ئەڭ يۇقىرى رايون بولسىمۇ، لېكىن 2017-يىلدىن باشلاپ بىر يىل ئىچىدە مەزكۇر رايون خىتايدىكى تۇغۇلۇش نىسبىتى ئەڭ تۆۋەن رايونغا ئايلانغان.

خىتاي ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق پائالىيەتچىلىرى تەرىپىدىن «ئىرقىي قىرغىنچىلىق قىلىش» بىلەن ئەيىبلەندى

يوللانغان ۋاقتى:2017-08-31| سەھىپە: تەن سالامەتلىك ۋە ئاتوم سىناقلىرى خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ ئېتىبارسىزلىقى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر پىلانلىق تۇغۇت سىياسىتى

ر ف ئا خەۋىرى
2017 – يىلى 31– ئاۋغۇسىت

دۇنيا مىقياسىدا ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇقى ئۈچۈن پائالىيەت ئېلىپ بېرىۋاتقان مەركىزى ۋاشىنگتوندىكى ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشىنىڭ دۇنياغا ئاشكارىلانغان دوكلاتلىرىدىمۇ خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ پىلانلىق تۇغۇت سىياسىتىنى يۈرگۈزۈشتە ئۇيغۇرلار زىچ ئولتۇراقلاشقان جەنۇبىي رايونلارغا ئالاھىدە قاتتىق تەدبىرلەرنى ئىجرا قىلىپ كېلىۋاتقانلىقى، مەجبۇرىي بالا چۈشۈرۈش ئوپېراتسىيەلىرىنى ئېلىپ بېرىش، پىلاندىن ئارتۇق تۇغقانلارغا ئېغىر جەرىمانە قويۇشتەك قەبىھ سىياسەتلەرنى قوللىنىپ كەلگەنلىكى تەنقىدلەنگەن ئىدى.

يېقىندا يەنە مەجبۇرىي يوسۇندا مەڭگۈلۈك تۇغماسلىق ئوپېراتسىيە تەدبىرلىرىنى، پىلانلىق تۇغۇت تەدبىرى نامىدا ئومۇملاشتۇرۇۋاتقانلىقىدەك مەسىلىنىڭمۇ ئۆزلىرىنىڭ كۆزىتىشى ئاستىدا ئىكەنلىكىنى ئوتتۇرىغا قويغان ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشىنىڭ تەتقىقاتچىسى زۇبەيرە شەمشىدىن خانىمنىڭ بىلدۈرۈشىچە، ئىنكاسلار ۋە دەلىللەنگەن مەلۇماتلاردىن شۇنىسى مەلۇمكى، ئۇيغۇر دىيارىدا بالىسىنى چۈشۈرگەن ۋە تۇغماسلىق ئوپېراتسىيىسى قىلىنىۋاتقان ئۇيغۇر ئاياللىرى ئۆز ئىختىيارلىقى بىلەن پىلانلىق تۇغۇت ئوپېراتسىيىسى قىلغان ئەمەس، بەلكى دائىرىلەرنىڭ تۈرلۈك قەبىھ ۋاسىتىلىرى ئارقىلىق مەجبۇرلىشى، زۇلۇمى، ۋەھىمىلىرى ئاستىدا ھاياتىنى تەھدىتكە ئاتقان.

ناھىيەلەرنىڭ بىخەتەرلىك كۆزىتىش ئاپپاراتلىرى سىستېمىلاشتۇرۇلۇپ بىر گەۋدىلەشتۈرۈلمەكتە

يوللانغان ۋاقتى:2017-08-29| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر پىلانلىق تۇغۇت سىياسىتى

ر ف ئا خەۋىرى
2017 – يىلى 29– ئاۋغۇست

يېقىندا قۇتۇبى ناھىيەلىك ج خ ئىدارىسى ئۆزىنىڭ بىر ئېلېكترونلۇق بىخەتەرلىك كۆزىتىش ۋە كونترول قىلىش قۇرۇلۇش تۈرىنى «شىنجاڭ شىلىڭ ئۇچۇر تېخنىكا ھەسسىدارلىق چەكلىك شىركىتى» گە ھۆددىگە بەردى. قۇتۇبى ناھىيەلىك ج خ ئىدارىسىنىڭ «پەن-تېخنىكا قورغىنى» دەپ نام بېرىلگەن مەزكۇر قۇرۇلۇش تۈرىگە 406 مىليون خەلق پۇلى ئاجرىتىلغان.