لاگېر شاھىتى گۈلزىرە ئاۋۇلقانقىزى: «ئادەم كۆپىيىپ كەتكەندە بىر مەزگىل چىلەككە تەرەت قىلدۇق»

يوللانغان ۋاقتى:2019-05-17| سەھىپە: جازا لاگېرلىرى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

لاگېر شاھىتى گۈلزىرە ئاۋۇلقانقىزى غۇلجا ناھىيىسىدە لاگېردا ياتقان مەزگىلىدە 4 قېتىم ئورنى ئالماشقانلىقىنى، ئىككى قېتىملىق ئورنى ئالماشقاندا بۇ لاگېرلارنىڭ بىر قىسىم ياتاقلىرىدا ھاجەتخانا بولمىغاچقا 3 ئايچە چىلەككە تەرەت قىلغانلىقىنى ئاشكارىلىدى. ئۆتكەن ھەپتە زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلغان سابىق كارخانىچى نۇرمەمەت ئابدۇللامۇ ئۆزىنىڭ «5‏-ئىيۇل ۋەقەسى» دە تۇتقۇن قىلىنغان ۋاقتىدا يەكەندىكى بىر سىياسىي تەربىيە مەركىزىدە چىلەككە تەرەت قىلغانلىقىنى بايان قىلغان ئىدى.

لاگېر شاھىتى گۈلزىرە ئاۋۇلقانقىزى: «ئىككى ھەپتىدە بىر قېتىم يىغلاشقا رۇخسەت قىلىدۇ»

يوللانغان ۋاقتى:2019-05-17| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى جازا لاگېرلىرى خالىغانچە تۇتقۇن قىلىش خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

لاگېر شاھىتى گۈلزىرە ئاۋۇلقانقىزىنىڭ ئاشكارىلىشىچە، ئۇ تۇرغان ئاياللار لاگېرىدا تۇتقۇنلار ياتاقتىن سىنىپقا ساقچىلارنىڭ نازارىتىدە يالاپ ئېلىپ چىقىلغان؛ كۈنىگە 14 سائەت «دەرس» ئۆتۈلگەن؛ بۇ 14 سائەت ئىچىدە پەقەت بىر ياكى ئىككى قېتىملا تەنەپپۇس ۋاقتى بېرىلگەن. ئۇلارنىڭ ياتاق ۋە سىنىپتا ئۆزئارا سۆزلىشىشى ۋە يىغلىشىنى قاتتىق چەكلىگەن دائىرىلەر، ئۇلارغا ئىككى ھەپتىدە بىر قېتىم ئىككى سائەتلىك يىغلاش ۋاقتى بەرگەن. تۇتقۇنلار بۇ يىغلاش سائىتىدىمۇ ساقچى ۋە ئوقۇتقۇچىلارنىڭ نازارىتى ئاستىدا بولغان.

خىتاي CNN مۇخبىرلىرىنىڭ لاگېرلارنى زىيارەت قىلىشىنى يەنە بىر قېتىم چەكلىگەن

يوللانغان ۋاقتى:2019-05-13| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى جازا لاگېرلىرى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئۇيغۇر دىيارىدىكى لاگېرلارغا قامالغانلار ئىچىدە مۇئەييەن ساندىكى بىر تۈركۈم كىشىلەر چەتئەلدىن ۋەتەندىكى ئۇرۇق-تۇغقانلىرىنى يوقلاشقا بېرىپ ئىز-دېرەكسىز غايىب بولۇپ كەتكەنلەر ئىكەن. ئامېرىكادىكى «سىملىق خەۋەرلەر تورى» (CNN) نىڭ بۇ ھەقتىكى ئەڭ يېڭى تەكشۈرۈش پائالىيىتى دەل مۇشۇ خىلدىكى كىشىلەرگە بېغىشلانغان.

ئامېرىكا خىتاينى ئۇيغۇرلار سەۋەبلىك ب د ت «يەرلىك مىللەتلەر مۇنبىرى» نىڭ ئەزالىقىغا سايلىماسلىققا چاقىرغان

يوللانغان ۋاقتى:2019-05-13| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى جازا لاگېرلىرى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

خىتاينىڭ مىليونلىغان ئۇيغۇر، قازاق ۋە باشقا تۈركىي مۇسۇلمانلارنى جازا لاگېرلىرىغا قاماپ، لاگېر سىرتىدىكى ئۇيغۇرلارنى ئومۇميۈزلۈك تەقىب ئاستىغا ئېلىشى ب د ت دا ئامېرىكا بىلەن-خىتاي ئوتتۇرىسىدىكى تېخىمۇ كەسكىن ۋە ئاشكارا توقۇنۇشلارغا سەۋەب بولماقتا. 7‏-ماي كۈنى ئامېرىكانىڭ ب د ت ئىجتىمائىي-ئىقتىسادىي كېڭېشىدە تۇرۇشلۇق ۋەكىلى مەزكۇر كېڭەشنىڭ «يەرلىك مىللەتلەر مۇنبىرى» نىڭ ئەزالىرىنى تولۇقلاپ سايلاش يىغىنىدا سۆز قىلىپ، ئەزا دۆلەتلەرنى خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا تۇتقۇن مۇئامىلىسى سەۋەبلىك ئۇنىڭ كۆرسەتكەن نامزاتىنى سايلىماسلىققا چاقىرغان. يىغىندا خىتاي ۋەكىلى ئامېرىكا تەرەپنىڭ پىكىرىگە نارازىلىق بىلدۈرگەن. 

لاگېر شاھىتى گۈلزىرە ئۆرقانقىزى: ئاياللار ياتاقتىن كېچىلەردە ئاچىقىپ كېتىلىدۇ، ھېچ بىرى قايتىپ كەلمەيدۇ

يوللانغان ۋاقتى:2019-05-08| سەھىپە: جازا لاگېرلىرى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

غۇلجا ناھىيەسىدىكى ئاياللار لاگېرىدا 27 ئاي يېتىپ چىققان شاھىت گۈلزىرە ئۆرقانقىزى، ئۆتكەن ھەپتە يوتۇب قانىلىدا ئېلان قىلغان گۇۋاھلىق باياناتىدا، ئۆزى بىلەن بىر ياتاقتا ياتقان بەزى ئۇيغۇر قىز-ئاياللىرىنىڭ يېرىم كېچىلەردە نامەلۇم سەۋەب بىلەن ياتاقتىن ئېلىپ چىقىپ كېتىلگەنلىكى ۋە تەكرار ياتاققا قايتىپ كەلمىگەنلىكى ۋە شۇ پېتى ئىز-دېرىكى يوقالغانلىقىنى ئاشكارىلىدى؛ ئۇ ئۆزىنىڭ بۇنداق سىرلىق غايىب بولۇشقا كۆپ قېتىم شاھىت بولغانلىقىنى ئەسكەرتتى. ئىلگىرىكى ئېنىقلاشلىرىمىز داۋامىدا لاگېرغا ئەكېتىلگەن بەزى كىشىلەردىن ھەتتا ئىككى يىلغا قەدەر ھېچقانداق ئۇچۇر يوقلۇقى ئاشكارىلانغان ئىدى.

لاگېر شاھىتى گۈلزىرە ئۆرقانقىزىنىڭ گۇۋاھلىق باياناتىدىن، لاگېر ئىچىدىكى يەنە بىر جىددىي ئەھۋال تۇتقۇنلارنىڭ ئىز-دېرەكسىز غايىب بولۇش مەسىلىسىمۇ ئاشكارىلاندى. ئۇنىڭ دېيىشىچە، 27 ئاي جەرياندا ئۆزى بىلەن بىر ياتاقتا ياتقان ئاياللاردىن بەزىلىرى كېچىلەردە نامەلۇم سەۋەب بىلەن ئاچىقىپ كېتىلگەن، ئەمما قايتىپ كەلمىگەن ۋە شۇنىڭدىن كېيىن ئىز-دېرىكى تامامەن بولمىغان. شۇ مەزگىللەردە لاگېردىن قويۇۋېتىلگەنلەر، يەنى ئاتالمىش تەربىيەلەش مەكتىپىنى پۈتتۈرگەنلەر بولمىغاچقا، ھەم بۇ تەربىيەلىنىشنىڭ مۇددىتىمۇ بېكىتىلمىگەن بولغاچقا، بۇ خىل ئىز-دېرەكسىز غايىب بولۇش گۈلزىرە ۋە ياتاقداشلىرىنى ئويغا ۋە ئەندىشىگە سالغان.

گېرمانىيە تاراتقۇلىرىدا جازا لاگېرلىرى مەسىلىسى يەنىلا قىزىق تېما بولماقتا

يوللانغان ۋاقتى:2019-05-08| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى جازا لاگېرلىرى خالىغانچە تۇتقۇن قىلىش خەۋەرلەر د ئۇ ق غا ئالاقىدار خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

گېرمانىيەدىكى مەشھۇر ئاخبارات قاناللىرى جازا لاگېرلىرى مەسىلىسىنى داۋاملىق قىزىق تېما سۈپىتىدە تەشۋىق قىلماقتا.

2-ماي كۈنى كىشىلىك ھوقۇقنى كۆزىتىش تەشكىلاتى خىتاينىڭ ئۇيغۇر دىيارىدىكى نازارەت سىستېمىسى توغرىسىدا «خىتاينىڭ زۇلۇم ھېسابلىرى» ناملىق 68 بەتلىك دوكلاتىنى ئېلان قىلغاندىن كېيىن، گېرمانىيە تاراتقۇلىرى بۇ ھەقتە بەس-بەستە ئۇچۇرلار تارقاتتى.

گېرمانىيەدىكى دۆلەتلىك 1-تېلېۋىزىيە قانىلى بولغان ARD «ساقچى ئەپ مىليونلىغان خىتايلىقلارنى نازارەت قىلماقتا» دەپ ئۇچۇر بەردى. «گېرمانىيە رادىيوسى» بولسا «مۇسۇلمانلارنى نازارەت قىلىشقا قارىتا ئېتىراز» ناملىق خەۋەر ئېلان قىلدى. داڭلىق تېلېۋىزىيە قاناللىرىدىن بىرى بولغان R T L «خىتاي مۇسۇلمانلارنى ساقچى ئەپ بىلەن نازارەت قىلماقتا» دەپ خەۋەر تارقاتتى. «قىززىق لىنىيە قانىلى» «كىشىلىك ھوقۇقنى كۆزىتىش تەشكىلاتى بىر گەۋدىلەشكەن بىرلەشمە ئۇرۇش سۇپىسىنى ئاشكارىلىدى» دەپ يازدى. گېرمانىيە ئاۋازى رادىيوسى «خىتاينىڭ نازارەت سىستېمىسى پاش قىلىندى» دەپ بايان بەردى. «باسلېر گېزىتى» بولسا، «بۇ ئەپ ئىنسانلارنى تۇتقۇن قىلىدۇ» دەپ ماقالە ئېلان قىلدى. «Business Insider» قانىلى «غەلىتە جاسۇسلۇق ھەرىكىتى: خىتاي بىر ئەپ بىلەن ئۇيغۇرلارنى نازارەت قىلماقتا» دەپ مەلۇمات بەردى. بۇندىن باشقا شىۋېتسارىيەدە چىقىدىغان «يېڭى زۇرۈكلىكلەر گېزىتى» : «خىتاي ھاكىمىيىتى بىر ئەپ ئارقىلىق شىنجاڭدىكى ئىنسانلارنىڭ باسقان ھەربىر قەدەم ئىزىنى نازارەت قىلماقتا» دەپ مەخسۇس ماقالە يازدى. «T-Online» قانىلى بولسا «خىتاي ئۇيغۇرلارنى جازا لاگېرلىرىدا تۇتماقتا» دەپ ئۇچۇر تارقاتتى.

لاگېر شاھىدى گۈلزىرە ئۆرقانقىزى: «لاگېرغا تەكشۈرگۈچىلەر كېلىشتىن بۇرۇن چاچلىرىمىزنى بوياتقۇزدى»

يوللانغان ۋاقتى:2019-05-02| سەھىپە: جازا لاگېرلىرى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئۆتكەن يىلنىڭ ئاخىرى ئۇيغۇر رايونىدىكى يىغىۋېلىش لاگېرىدىن قويۇۋېتىلگەن ۋە نۆۋەتتە قازاقىستاندا ياشاۋاتقان گۈلزىرە ئۆرقانقىزى تۈنۈگۈن، يەنى 29‏-ئاپرېل كۈنى يۇتۇب قانىلىدا تۇنجى قېتىم گۇۋاھلىق باياناتى ئېلان قىلدى. ئۇ باياناتىدا ئىككى يىلدىن ئارتۇق ياتقان غۇلجا ناھىيىسىدىكى بىر لاگېرنىڭ ئىچكى ئەھۋاللىرى ھەققىدە تەپسىلىي مەلۇمات بەردى. گۈلزىرە ئۆرقاننىڭ پاش قىلىشىچە، ھەر قېتىم لاگېرغا تەكشۈرگۈچىلەر كەلگەندە لاگېردىكىلەر ئۆز ئەھۋالى ھەققىدە يالغان سۆزلەشكە مەجبۇرلانغان. ئوقۇتقۇچىلار ئۆيلىرىدىن تەشتەكلىك گۈللەرنى ئېلىپ كېلىپ لاگېرنى ۋاقىتلىق بېزىگەن. ھەتتا لاگېردىكى بىر قىسىم ئاياللارنىڭ چاچلىرى بويالغان.

مەشھۇر لاگېر سۈرىتىدىكى بىرەيلەننىڭ قاش تېشى سودىگىرى ئېلىئاخۇن قارى ئىكەنلىكى ئاشكارىلاندى

يوللانغان ۋاقتى:2019-04-30| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى جازا لاگېرلىرى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

مەشھۇر لاگېر سۈرىتى، يەنى لوپ ناھىيەلىك «تەربىيەلەش مەركىزى» نىڭ يىغىن مەيدانىدىن تارتىۋېلىنغان سۈرەتتىكى 3‏-رەتتە ئولتۇرغان كىشىلەردىن بىرىنىڭ قاش تېشى سودىگىرى، ۋەزىپىسىز دىنىي زات ئېلىئاخۇن قارى ئىكەنلىكى ئاشكارىلاندى. ئېلىئاخۇن قارىنى سۈرىتىدىن تونۇۋالغان ئىككى نەپەر لوپلۇق مۇھاجىر ئۇنىڭ ئىلگىرى خوتەندە دىنىي ساھەدە ئەتراپلىق تەلىم ئالغانلىقى، قاشتېشى تىجارىتى بىلەن شۇغۇللىنىپ ياخشى كۆپ تاپقانلىقى ۋە كىشىلەرنى خەير-ساخاۋەت ئىشلىرىغا يېتەكلىگەنلىكى ھەققىدە گۇۋاھلىق بەردى.