ئۇيغۇر رايونىدىكى مەكتەپلەردە ئۇيغۇر تىلىنى چەكلەش قارارى ئىجرا قىلىنىشقا باشلىدى

يوللانغان ۋاقتى:2017-08-31| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خىتايلاشتۇرۇش سىياسىتى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر يېڭىلىقلار

ر ف ئا خەۋىرى
2017 – يىلى 31– ئاۋغۇسىت

ئۇيغۇر رايونىدىكى باشلانغۇچ، ئوتتۇرا مەكتەپلەر 29‏-ئاۋغۇست كۈنىدىن باشلاپ رەسمىي دەرس باشلىدى.

بۇ يىللىق ئوقۇش مەۋسۇمى ئۇيغۇر مائارىپ تارىخىدا رادىكال خاراكتېرلىك زور ئۆزگىرىش يۈز بەرگەن بىر بۇرۇلۇش نۇقتىسىدۇر.

بۇ يىللىق ئوقۇش مەۋسۇمىدىن باشلاپ ئۇيغۇر رايونىدىكى بارلىق تولۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپلەرنىڭ 1‏-يىللىقلىرىغا ۋە باشلانغۇچ مەكتەپتىكى يەرلىك مىللەت ئوقۇغۇچىلىرىغا ئومۇميۈزلۈك خىتاي تىلىدا دەرس ئۆتۈلىدۇ. دەرسلىك ماتېرىيالى بىردەك خىتاي تىلىدا تارقىتىلىپ، ئانا تىلدا دەرس ئاڭلاشقا، دەرسلىك ماتېرىياللىرىنى ئانا تىلدا ئوقۇشقا خاتىمە بېرىلىدۇ. 

د ئۇ ق رەھبىرى رابىيە قادىر خانىم ئوسلودا زىيارەتتە بولدى

يوللانغان ۋاقتى:2017-08-30| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر د ئۇ ق غا ئالاقىدار خەۋەرلەر يېڭىلىقلار

ر ف ئا خەۋىرى
2017 – يىلى 30– ئاۋغۇسىت

2017-يىلى 19-ئاۋغۇست كۈنى دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ رەھبىرى رابىيە قادىر خانىم نورۋېگىيەنىڭ پايتەختى ئوسلودا زىيارەتتە بولدى.

رابىيە قادىر خانىمنىڭ كېلىشى بىلەن تەڭ، نورۋېگىيە ئۇيغۇر كومىتېتىنىڭ رەھبەر ۋە ھەيئەتلىرىدىن پەرھات ياقۇپ، سەمەت ئابلا، ئادىلجان قاتارلىقلار نورۋېگىيەدىكى ئۇيغۇرلارغا ۋاكالىتەن ئايرودرومغا چېقىپ قارشى ئالدى.

دائىرىلەر خوتەندە تۇغماسلىق ئوپېراتسىيىسىنى مەجبۇرىي ئېلىپ بارماقتا

يوللانغان ۋاقتى:2017-08-29| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر يېڭىلىقلار

ر ف ئا خەۋىرى
2017 – يىلى 29– ئاۋغۇست

يېقىندا رادىيومىزغا كەلگەن ئىنكاسلارغا قارىغاندا، خىتاي دائىرىلىرى ئۇيغۇر ئېلىنىڭ جەنۇبىدىكى ئۇيغۇرلار زىچ ئولتۇراقلاشقان 3 ۋىلايەت، بىر ئوبلاستتا ئۇيغۇرلارنىڭ پىلاندىن ئارتۇق پەرزەنت كۆرۈشىنى قەتئىي چەكلەش ئۈچۈن قايتىدىن پىلانلىق تۇغۇت سىياسەتلىرىنى چىڭىتقان بولۇپ، بولۇپمۇ خوتەن دىيارىدا، ئاياللارغا تۇغماسلىق ئوپېراتسىيىسىنى مەجبۇرىي ئېلىپ بېرىش ۋە ئارتۇق تۇغقانلارغا ئېغىر جەرىمانە قويۇشنى ئومۇملاشتۇرماقتا ئىكەن. بۇ ئۇچۇر خوتەن ۋىلايىتىدىكى مۇناسىۋەتلىك تارماقلار تەرىپىدىن دەلىللەندى.

ئاقتۇنىڭ پىلال يېزىسىدىكى «ئاممىنى ئاگاھلاندۇرۇش يىغىنى» دا دىنىي زاتلار سازايى قىلىنغان

يوللانغان ۋاقتى:2017-08-25| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خالىغانچە تۇتقۇن قىلىش خەۋەرلەر دىنى زۇلۇم شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر يېڭىلىقلار

ر ف ئا خەۋىرى
2017 – يىلى 25– ئاۋغۇست

ئاقتۇ ناھىيەلىك ھۆكۈمەت تورىنىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، بۇ يىل 7-ئاينىڭ 3-كۈنى ئاقتۇ ناھىيەسىنىڭ پىلال يېزا تازىلىق كەنتىدە بىر مەيدان سۈرەن-چوقانغا تولغان «ئاممىنى ئاگاھلاندۇرۇش يىغىنى» ئېچىلغان.

ئىگىلىنىشىچە، شۇ كۈنى تازىلىق كەنتىدىكى 900 دىن ئارتۇق ئامما يىغىنغا قاتناشتۇرۇلغان. نەق مەيداندا تارتىپ چىقىرىلغان بىر نەپەر ئاتالمىش «ئىككى يۈزلىمىچى دىنىي زات» ئالاھىدە ساقچىلارنىڭ يالاپ تۇرۇشى بىلەن كەنت ئاھالىلىرى ئالدىدا سازايى قىلىنغان. 

دولقۇن ئەيسا: تىبەت مۇستەقىللىقى مۇھاكىمە يىغىنى ئۇيغۇرلار ئۈچۈنمۇ ئەھمىيەتلىك بولدى

يوللانغان ۋاقتى:2017-08-24| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر د ئۇ ق غا ئالاقىدار خەۋەرلەر يېڭىلىقلار

ر ف ئا خەۋىرى
2017 – يىلى 24– ئاۋغۇست

پارىژدا 3 كۈن داۋاملاشقان 4-نۆۋەتلىك خەلقئارا تىبەت مۇستەقىللىقى مۇھاكىمە يىغىنىغا قاتناشقان تىبەت، ئۇيغۇر، موڭغۇل، دېموكراتىك خىتايلار تۆت تەرەپنىڭ بىرلىكىنى تەشەببۇس قىلىشتى.

21-ئاۋغۇست پارىژدا باشلانغان 4-نۆۋەتلىك خەلقئارا تىبەت مۇستەقىللىقى مۇھاكىمە يىغىنى 23-ئاۋغۇست كۈنى ئاخىرلاشتى. تىبەت، ئۇيغۇر، جەنۇبىي موڭغۇلىيە ۋە خىتاي دېموكراتىك تەشكىلاتلىرى ۋەكىللىرى ھەمدە تەيۋەنلىكلەر يىغىننىڭ يېپىلىش مۇراسىمىدا ئورتاق قارارلار ماقۇللاپ، تۆت تەرەپنىڭ كېلەچەكتىكى خىتايغا قارشى ھەرىكەت بىرلىكىنى ئاساسىي مەزمۇن قىلغان پائالىيەتلىرى توغرىلىق پىلانلار تۈزۈشكەن.

4-نۆۋەتلىك خەلقئارا تىبەت مۇستەقىللىقى مۇھاكىمە يىغىنىنى ئامېرىكا، ياۋروپا ۋە ئاسىيا ئەللىرىدە پائالىيەت ئېلىپ بېرىۋاتقان، مۇستەقىللىق تەرەپدارى بولغان10 دىن ئارتۇق تىبەت تەشكىلاتلىرى بىرلىكتە ئۇيۇشتۇرغان ئىدى. بۇ يىغىنغا تەكلىپ بىلەن قاتناشقان د ئۇ ق باش كاتىپى، ۋاكالەتسىز مىللەتلەر تەشكىلاتىنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى دولقۇن ئەيسا ئەپەندى، 3 كۈنلۈك بۇ يىغىننىڭ نەتىجىلىك ئاخىرلاشقانلىقىنى مۇئەييەنلەشتۈردى. 

دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ 6-نۆۋەتلىك (پەۋقۇلاددە) ۋەكىللەر قۇرۇلتىيىغا قاتنىشىدىغان ۋەكىللەرنىڭ سالاھىيىتى ھەققىدە ئۇختۇرۇش

يوللانغان ۋاقتى:2017-08-19| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر د ئۇ ق تەرىپىدىن چىقىرىلغانلار د ئۇ ق غا ئالاقىدار خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى مەتبۇئات باياناتلىرى يېڭىلىقلار پائالىيەتلەر

د ئۇ ق: 6-نۆۋەتلىك ۋەكىللەر قۇرۇلتىيى ئاخباراتى

No: 19.08.2017

دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ  6-نۆۋەتلىك (پەۋقۇلاددە) ۋەكىللەر قۇرۇلتىيىغا قاتنىشىدىغان ۋەكىللەرنىڭ سالاھىيىتى ھەققىدە ئۇختۇرۇش

دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى (د ئۇ ق) كېڭەيتىلگەن دائىمى كومىتېتىنىڭ 2017-يىلى 8-ئاينىڭ 5-كۈنىدىكى قارارىغا ئاساسەن، دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ پەۋقۇلاددە قۇرۇلتىيىنى 11-ئاينىڭ 10-12-كۈنلىرى گېرمانىيەدە چاقىرىش قارار قىلىنىپ، تەييارلىق خىزمەتلىرىنى باشلاش ۋەزىپىسىنى باش كاتىپلىققا تاپشۇرغان ئىدى. بۇ قارارغا ئاساسەن، باش كاتىپلىق رىياسەتچىلىگىدە تەييارلىق كومىتېتى قۇرۇلۇپ،  قۇرۇلتاي تەييارلىق خىزمەتلىرى رەسمىي شەكىلدە باشلاندى.

بۇ مۇناسىۋەت بىلەن قۇرۇلتاي تەييارلىق كومىتېتى، ھەرقايسى دۆلەتلەردىن قۇرۇلتاي ۋەكىللىگىگە سايلىنىدىغان كىشىلەرنىڭ سالاھىيىتى ۋە شەرتلىرى ھەقىدە مۇزاكىرە ئېلىپ بېرىپ، قۇرۇلتاي ۋەكىللىرىنىڭ تۆۋەندىكى شەرتلەر ئاساسىدا سايلىنىشى قارار قىلىندى.

بۇ قېتىمقى قۇرۇلتايغا مۇھاجىرەتتە پائالىيەت ئېلىپ بېرىۋاتقان بارلىق شەرقىي تۈركىستان تەشكىلاتلىرىنىڭ ۋەكىللىرى، جامائەت ئەربابلىرى، ۋەتەنپەرۋەر زاتلار، زىيالىيلار ۋە ياشلار ۋەكىللىرى ئىشتىراك قىلىدۇ. 

خوتەندىكى تەكشۈرۈش پونكىتلىرىدا ئۇيغۇرلار بىلەن خىتايلارغا ئايرىم ئۆتۈش ئىشىكى قۇرۇلۇپ، مەخسۇس ئۇيغۇرلارنى تەكشۈرۈش يولغا قويۇلغان

يوللانغان ۋاقتى:2017-08-18| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى يېڭىلىقلار

ر ف ئا خەۋىرى
2017 – يىلى 18– ئاۋغۇست

خىتاي ھۆكۈمىتى ئىلگىرى خوتەن شەھىرى، خوتەن ۋىلايىتىگە قاراشلىق ھەر قايسى ناھىيىلەر، يېزا‏-كەنت، ئاھالىلەر رايونى، بازار ۋە مەھەللىلەرنىڭ كىرىش-چىقىش ئېغىزلىرىغا چازا قۇرۇپ، چازىلاردا تەكشۈرۈش ئېلىپ بارغان. كىرگەن-چىققانلارنى كىملىك ۋە رېنتگېنغا سېلىپ تەكشۈرۈشنى يولغا قويۇلۇپ كەلگەن ئىدى.

خىتاي چەتئەلدىكى ئۇيغۇرلارنى قايتىپ كېلىشكە مەجبۇرلىماقتا. نېمە ئۈچۈن تېخىمۇ كۆپ دۆلەت ياردەم قىلىشنى رەت قىلالمايدۇ؟

يوللانغان ۋاقتى:2017-08-17| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى باشقا دوكلاتلار خەۋەرلەر دوكلاتلار شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى يېڭىلىقلار

تۈركىستان ۋاقتى
2017 – يىلى 17– ئاۋغۇست

ئاپتور: جېسىكا باتكى(Jessica Batke)، خىتاينىڭ ئىچكى سىياسەتلىرى ۋە ئىجتىمائىي مەسىلىلىرى بويىچە مۇتەخەسىس.

بۇ ھەرىكەت ئىس – بۇسىنى چىقارماي باشلاندى. چەتئەللەردە ئوقۇۋاتقان ئوقۇغۇچىلارغا ۋەتىنىگە قايتىپ كېلىشى كېرەكلىكى ئۇقتۇرۇلدى. نۇرغۇنلىرى قايتتى، لېكىن ئۇلارنىڭ ساۋاقداشلىرى شۇنىڭدىن كېيىن ئۇلارنىڭ خەۋىرىنى ئالالمىدى. ئالدىراپ بىر قارارغا كېلەلمىگەنلەرنىڭ ئائىلىسىنى ساقچى قولغا ئالدى. ئاخىردا، بۇنى پۈتۈنلەي رەت قىلغانلارغا زورلۇق كۈچى ئىشلىتىلدى.

دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى ميۇنخېندا مۇھىم يىغىن چاقىردى

يوللانغان ۋاقتى:2017-08-16| سەھىپە: خەۋەرلەر د ئۇ ق غا ئالاقىدار خەۋەرلەر يېڭىلىقلار پائالىيەتلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2017 – يىلى 16– ئاۋغۇست

8-ئاينىڭ 11-كۈنى دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى رەئىسى، ئۇيغۇر مىللىي ھەرىكىتىنىڭ لىدېرى رابىيە قادىر خانىم، گېرمانىيەنىڭ ميۇنخېن شەھىرىگە كېلىپ، دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ بىر قىسىم رەھبەرلىرى بىلەن ئۇچرىشىپ مۇزاكىرە ئېلىپ بېرىپ، 11-ئاينىڭ 10-كۈنىدىن 13-كۈنىگىچە گېرمانىيەنىڭ ميۇنخېن شەھىرىدە چاقىرىلىدىغان 6-نۆۋەتلىك پەۋقۇلئاددە قۇرۇلتاينىڭ تەييارلىق خىزمىتى توغرىسىدا بەزى قارارلارنى ماقۇللىغان.

د ئۇ ق باش كاتىپى دولقۇن ئەيسا «خىتاينىڭ بىر بەلۋاغ، بىر يول پىلانىنىڭ پايدىسىز تەسىرى» ناملىق يىغىنغا قاتناشتى

يوللانغان ۋاقتى:2017-08-12| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر د ئۇ ق غا ئالاقىدار خەۋەرلەر يېڭىلىقلار

ر ف ئا خەۋىرى
2017 – يىلى 12– ئاۋغۇست

قەشقەردىن گۋادار پورتىغىچە بولغان تاش يول، تۆمۈر يول، گاز تۇرۇبا يولى ۋە ئېلېكتر ئەسلىھەلىرىگە خىتاي ھۆكۈمىتى ئىلگىرى 50 مىليارد دوللارغا يېقىن مەبلەغ سالىدىغانلىقىنى ئاشكارىلىغان ئىدى. «خىتاي-پاكىستان ئىقتىسادىي كارىدورى» نىڭ جان تومۇرى سانالغان بۇ رايوندا ئۇيغۇرلار، بەلۇجىلار ۋە سىندھلار ياشايدۇ. بۇ قۇرۇلۇش خىتاي رەئىسى شى جىنپىڭ تىلغا ئالغان «بىر بەلۋاغ، بىر يول» ئىستراتېگىيىسىنىڭ بىر بۆلىكى بولۇپ، مۇتەخەسسىسلەر خىتايدىن تاكى ياۋروپاغىچە تۇتىشىدىغان «يېڭى يىپەك يولى» نامىدىكى بۇ پىلاننىڭ باشلىنىش نۇقتىسىدىلا بىر تالاي زىددىيەتنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى ئىلگىرى سۈرمەكتە ئىدى. بۇ زىددىيەتنىڭ تۈگۈنىدىكى مىللەتلەرنىڭ بىرى بەلۇجىلار، يەنى بالۇچىستانلىقلاردۇر.