ئامېرىكىدىكى «ياش تۈركلەر» جەمئىيىتى ئۇيغۇرلارنى يېقىندىن قوللىماقتا

يوللانغان ۋاقتى:2011-07-11| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 7-ئاينىڭ 11-كۈنى

ئۇيغۇرلارنىڭ كىشىلىك ھوقۇق ۋەزىيىتىگە دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا ياشايدىغان تۈرك، ئەزەربەيجان قاتارلىق تۈركىي مىللەت قېرىنداشلار ئالاھىدە كۆڭۈل بۆلۈپ، ئۇلارنىڭ مىللىي داۋاسىغا يېقىندىن ئاۋاز قوشۇپ كەلمەكتە.

ئامېرىكىدىكى «ياش تۈركلەر» جەمئىيىتى «5-ئىيۇل ئۈرۈمچى ۋەقەسى» مۇناسىۋىتى بىلەن نيۇيوركتىكى خىتاي كونسۇلخانىسى ئالدىدا نامايىش قىلدى. 2011-يىلى ئىيۇل.

ئامېرىكىدا پائالىيەت ئېلىپ بېرىۋاتقان «ۋەتەنسۆيەر ياش تۈركلەر» جەمئىيىتى ئەنە شۇلارنىڭ بىرى بولۇپ، ئۇلار ئۇيغۇرلارنىڭ مىللىي داۋاسىنى، كىشىلىك ھوقۇق ۋەزىيىتىنى ئامېرىكا جاماىتىگە ئاڭلىتىش، ئۇلارنىڭ دىققىتىنى تارتىش ئۈچۈن تۈرلۈك پائالىيەتلەرنى ئۇيۇشتۇرۇپ كەلمەكتە. «ۋەتەنسۆيەر ياش تۈركلەر» جەمئىيىتىنىڭ باشلىقى تۇلگا تەكمان ئەپەندى مۇخبىرىمىز زىيارىتىنى قوبۇل قىلىپ، جەمئىيەتنىڭ پائالىيەتلىرى ۋە ئۇلارنىڭ ئۇيغۇر داۋاسى بىلەن تونۇشۇش جەريانى ھەققىدە مەلۇمات بەردى. ئۇ سۆزىدە بىرلىك ۋە باراۋەرلىكنىڭ ھەممىدىن ئۈستۈن تۇرىدىغانلىقىنى ئالاھىدە تەكىتلىدى.

ھۆرمەتلىك رادىئو ئاڭلىغۇچىلار، ئوقۇش ۋە خىزمەت مۇناسىۋىتى بىلەن دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا ئولتۇراقلىشىپ قالغان تۈركلەرنىڭ سانى 5 مىليوندىن ئاشىدىغان بولۇپ، بۇ تۈركلەر ئۆزلىرى ياشاۋاتقان دۆلەتلەردە جاماەتلىشىش، جەمىيەتلىشىش ئارقىلىق ئۆزلىرىنىڭ كىملىكى، ھەق-ھوقۇقلىرى ۋە شۇ دۆلەتلەر بىلەن بولغان ئالاقىلىرىنى يۈرگۈزۈپ كەلمەكتە. دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىكى ھەرقايسى تۈرك جەمئىيەتلىرى ھەم قېرىنداش مىللەت جەمئىيەتلىرى بىلەنمۇ قويۇق ئالاقە ئورنىتىپ، ئۇلارنىڭ پاالىيەتلىرىگىمۇ قىزغىن ئىشتىراك قىلىپ كەلگىنىدەك، ئۇيغۇرلارنىڭ كىشىلىك ھوقۇق پاالىيەتلىرىگە ۋە باشقا جامائەت پاالىيەتلىرىگە قىزغىن ئاۋاز قوشۇپ كەلمەكتە. ئەنە شۇلارنىڭ بىرى مەركىزى ئامېرىكىنىڭ نېۋ جېرسېي شتاتىدا بولغان «ۋەتەنسۆيەر ياش تۈركلەر» جەمىيىتىدۇر. ئامېرىكىدا يوڭ تۇركس دەپ بىلىنىدىغان بۇ جەمئىيەت 1992-يىلى 3-ئاۋغۇست كۈنى قۇرۇلغان بولۇپ، 19 يىلدىن بېرى «قەلبىدە ۋەتەن ئىشقى بولغانلارنى قوينىغا ئېلىش، ئاتاتۈرك قۇرغان دۆلەتكە ۋە ئۇنىڭ ئىدىيىسىگە ئىگە چىقىش» پرىنسىپى بويىچە پائالىيەت قىلىپ كەلگەن. «ۋەتەنسۆيەر ياش تۈركلەر» جەمئىيىتىنىڭ قۇرغۇچىسى ۋە جەمئىيەت باشلىقى تۇلگا تەكمان ئەپەندى سۆھبىتىمىزدە بىزگە بۇ جەمئىيەتنىڭ قۇرۇلۇش مەقسىتى ھەققىدە مەلۇمات بەردى:

ئۈرۈمچى قىرغىنچىلىقىدىكى تېررورچى خىتاي جاللاتلىرىنىڭ جىنايەتلىرى

يوللانغان ۋاقتى:2011-06-18| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

خىتاي ئىچكى موڭغۇلدا تېخىمۇ كەڭ نارازىلىق ھەرىكەتلىرى قوزغىلىشىدىن ئەنسىرىمەكتە

يوللانغان ۋاقتى:2011-05-30| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 5-ئاينىڭ 30-كۈنى

ئىچكى موڭغۇلدىكى ئوقۇغۇچىلار نامايىشى بىر ھەپتىگە سوزۇلغان بولۇپ، نامايىشنىڭ كېڭىيىشى ۋە سوزۇلۇشى نەتىجىسى خەلقئارا مەتبۇاتلارنىڭ دىققەت قىلىشىغا ئېرىشىۋاتقانلىقى مەلۇم.

فىرانسىيە ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، خىتاي ھۆكۈمىتى ئىچكى موڭغۇلدا تېخىمۇ كەڭ كۆلەملىك نارازىلىق نامايىشلىرىنىڭ يۈز بېرىشىدىن ئەنسىرەپ كونتروللۇق ۋە قامال قىلىشنى كۈچەيتمەكتە. ھەتتا، يەكشەنبە كۈنى ئىچكى موڭغۇلىيىنىڭ مەركىزىي كۆكخوتتىمۇ قامال قىلىش كۈچەيتىلگەن.

ئەنگلىيە ب ب س ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، جۈمە كۈنى ئىچكى موڭغۇل كوممۇنىستىك پارتىيە كومىتېتىنىڭ سېكرېتارى خۇ چۈنخۇا ئوقۇغۇچىلار بىلەن سۆھبەت ئۆتكۈزۈپ، ھازىرقى جىددىي ۋەزىيەتنى ئوڭلاش ۋە نارازىلىق ھەرىكىتىنى ئاخىرلاشتۇرۇشنى بىلدۈرگەن. رويتېرسنىڭ خەۋەر قىلىشىچە خۇ چۈنخۇا ئوقۇتقۇچى-ئوقۇغۇچىلار بىلەن سۆھبەت ئۆتكۈزگەن.

ئىچكى موڭغۇل كوممۇنىستىك پارتىيە كومىتېتىنىڭ سېكرېتارى ئوقۇتقۇچى-ئوقۇغۇچىلار بىلەن ئۆتكۈزگەن سۆھبىتى جەريانىدا ئىككى قېتىملىق موڭغۇللارنى ئۆلتۈرۈۋېلىش ۋەقەسىنى ئېتىراپ قىلىپ، بۇ ۋەقەنى « خاراكتېرى يامان، خەلقنىڭ غەزىپى يۇقىرى» دەپ تەكىتلەش بىلەن بىرگە ۋەقە تۇغدۇرغانلارنى « قانۇن بويىچە قاتتىق جازالايدىغانلىقى»نى تەكىتلىگەن.

خىتايدىن قېچىپ قازاقىستاندا پاناھلانغان ئۇيغۇر ياش ئەرشىدىن ئىسراىل خىتايغا قايتۇرۇلۇش خەۋپىگە دۇچ كەلدى

يوللانغان ۋاقتى:2011-05-29| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 5-ئاينىڭ 29-كۈنى

ئەرشىدىن ئىسراىل غۇلجىدىكى ۋاقتىدا 2009-يىلىدىكى «5-ئىيۇل ۋەقەسى» دىن كېيىن قولغا ئېلىنىپ، خىتاي تۈرمىسىدە ئۇرۇپ ئۆلتۈرۈلگەن شۆھرەت تۇرسۇن پاجىەسىنى خەلقئارالىق مەتبۇاتلارغا يەتكۈزۈش بىلەن ئەيىبلىگەن ۋە خىتاي ساقچىلىرىنىڭ ئىزدەش ئوبيېكتىغا ئايلانغان.

شۇ سەۋەبتىن ئۆز ھاياتىدىن ئەنسىرىگەن ئەرشىدىن ئىسراىل 2009-يىلى 24-سېنتەبىر 4 كېچە يول يۈرۈپ، قورغاس ئارقىلىق مەخپىي يوسۇندا قازاقىستانغا قېچىپ چىققان ۋە قازاقىستاندا تۇرۇشلۇق ب د ت مۇساپىرلار ئىشخانىسىدىن پاناھلىق تىلىگەن.

ئۇنىڭ پاناھلىق ئىشلىرى 2010-يىلى مارتتا ھەل بولۇپ، شۋېتسىيىگە تەقسىم قىلىنغان. ئەرشىدىن شۇ يىلى ئاپرېلدا شۋېتسىيىگە يولغا چىقىش ئالدىدا قازاق ساقچىلىرىنىڭ تۇتقۇن قىلىشىغا ئۇچرىغان.

ئەرشىدىن ئىسراىلنىڭ مەسىلىسى ياۋروپا ئەللىرى ۋە ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىنىڭ دىققىتىنى تارتقان ئىدى.

شۇندىن كېيىن، بىر قىسىم غەرب ئەللىرى دىپلوماتلىرى قازاق داىرىلىرى بىلەن ئەرشىدىن ھەققىدە سۆھبەت ئېلىپ بارغان.

مەلۇم بولۇشىچە، خىتاي تەرەپ ئەرشىدىن ئىسراىلنى «تېررورچى» دەپ ئەيىبلەپ، قازاقىستاندىن ئۇنى قايتۇرۇپ بېرىشنى تەلەپ قىلغان.

كېيىن قازاق داىرىلىرى ئەرشىدىننىڭ قازاقىستانغا پاسپورتسىز كىرگەنلىكىنى باھانە قىلىپ ئۇنى سوتلاشقا باشلىغان.

تۈنۈگۈن ئىگىلىگەن خەۋىرىمىزگە قارىغاندا، قازاق سوت داىرىلىرى ئەرشىدىننىڭ پاناھلىق تەلەپلىرىگە قايتا قاراپ چىقىپ، ئۇنىڭ تەلىپىنىڭ رەت قىلىنغانلىقىنى ئۇقتۇرغان.

شىلىنغول ۋىلايىتىدىكى موڭغۇل نامايىشچىلىرىنى تۇتقۇن قىلىش باشلاندى

يوللانغان ۋاقتى:2011-05-27| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يلى 5-ئاينىڭ 27-كۈنى

داىرىلەرنىڭ ۋەقەنى بىر تەرەپ قىلىش ئۇسۇلىغا نارازى بولغان موڭغۇل نامايىشچىلار قوشۇنى كۆپەيدى. بۈگۈن ساقچى داىرىلىرى 30 نەپەر موڭغۇلنى تۇتقۇن قىلدى.

ئىچكى موڭغۇل خەلق پارتىيىسىنىڭ ياپونىيىدىكى باش كاتىپى كەرىد كۇۋاسگالت ئەپەندى رادىومىز زىيارىتىنى قوبۇل قىلىپ، بۈگۈن شىلىنغول ۋىلايىتىنىڭ جەنۇبىدىكى كۆك تۇغلۇقلار قوشۇنىدىكى چارۋىچىلار ھەم ناھىيە تەۋەسىدىكى بىر قىسىم ئامما بولۇپ 300دەك كىشىنىڭ نامايىش قىلغانلىقىنى بىلدۈردى.

كەرىد ئەپەندى ئۆزلىرى رايوندىن ئىگىلىگەن ئەھۋالنى بايان قىلىپ مۇنداق دېدى.

«ئىگىلىشىمىزچە، بۈگۈن شىلىنغول ۋىلايىتىنىڭ جەنۇبىي قىسمىدىكى موڭغۇل چارۋىچىلىرى ۋە ناھىيە بازىرىدىكى موڭغۇللاردىن تەخمىنەن 300دەك كىشى ناھىيىلىك ھۆكۈمەت ئالدىغا توپلىنىپ نامايىش قىلغان. نامايىش قىلغۇچى چارۋىچىلار ناھىيىلىك موڭغۇل ئوتتۇرا مەكتىپىدىكى ئوقۇغۇچىلارنى نامايىشقا دەۋەت قىلىپ، ئوتتۇرا مەكتەپ ئالدىغا قەدەر بارغان. ئەمما قوراللىق ساقچىلار مەكتەپ دەرۋازىسىنى قامال قىلىۋالغىنى ئۈچۈن، ئوقۇغۇچىلار نامايىشقا قاتنىشالمىغان. بىزنىڭ رايوندىن ئىگىلىشىمىزچە، بۈگۈنكى كۆك تۇغلۇقلار نامايىشىدا يەرلىك ھۆكۈمەت داىرىلىرى چارۋىچىلاردىن نەچچە ئونلىغان كىشىنى، جەمئىيەتنى قالايمىقان قىلدى دېگەن باھانىدە تۇتۇپ كېتىپتۇ. بىز ھازىر رايوندىكى ۋەزىيەتنىڭ بارغانچە جىددىيلىشىۋاتقانلىقىنى، ھۆكۈمەت داىرىلىرىنىڭ كەڭ كۆلەملىك تۇتقۇن قىلىشنى باشلاش ئېھتىمالى بارلىقىنى ھېس قىلماقتىمىز.»

شىلىنغول ۋىلايىتىنىڭ جەنۇبىدىكى كۆك تۇغلۇقلار خوشۇتىدىن بولغان، ھازىر شۋېتسىيىدە يەرلەشكەن موڭغۇل زىيالىيسى دولگىون خاتگىن ئەپەندى، رادىومىز زىيارىتىنى قوبۇل قىلىپ، ئۆزى رايوندىن ئىگىلىگەن ئەمەلىي ئەھۋاللارنى بايان قىلدى.

تۈركىيە ئالىي رەھبەرلىرى خەلقئارا مەدەنىيەت فېستىۋالىدىكى ئۇيغۇر كۆرگەزمە بۆلۈمىدە

يوللانغان ۋاقتى:2010-09-27| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2010-يىلى 9-ئاينىڭ 27-كۈنى

ئەنقەرەنىڭ ئەتىمەسقۇت رايونىدا ئېچىلغان 7 – نۆۋەتلىك خەلقئارالىق ئاناتولىيە مەدەنىيەت ۋە سەنئەت فېستىۋالى 26 – چېسلا غەلىبىلىك ئاخىرلاشتى. بۇ فېستىۋالغا تۈركىيىدىن 23 جەمئىيەت ۋە ۋەقىپ قاتناشقاندىن سىرت يەنە ئوتتۇرا ئاسىيا تۈركىي جۇمھۇرىيەتلىرى ھەم باشقا تۈركىي مىللەتلەرنىڭ ۋەكىللىرىمۇ قاتنىشىپ ۋە مەخسۇس بۆلۈم ئېچىپ ئۆزلىرىنىڭ مەدەنىيەت – سەنئىتىنى نامايان قىلدى.

26 – سېنتەبىر كۈنى ئاخشام تۈركىيىنىڭ داڭلىق ناخشىچىسى سىبەل جان كونسېرت بەردى. كونسېرت باشلىنىشتىن بۇرۇن مىللەتچى ھەرىكەت پارتىيىسى باشلىقى، سابىق مۇئاۋىن باش مىنىستىر دۆلەت باھچېلى شەرقىي تۈركىستان ئۆيى نامىدىكى كۆرگەزمە بۆلۈمىنى زىيارەت قىلدى.

بۇ فېستىۋالنى ئۇيۇشتۇرغان ئەنقەرە ئەتىمەسقۇت رايونلۇق ھۆكۈمەت باشلىقى ئەنۋەر دەمىرېل ئەپەندى سابىق مۇئاۋىن باش مىنىستىر دەۋلەت باغچېلىگە ئۈرۈمچى ۋەقەسىنى ئەكس ئەتتۈرگەن رەسىملەرنى كۆرسىتىپ تۇرۇپ “مانا بۇ شەرقىي تۈركىستانلىقلارنىڭ ھازىرقى ئەھۋالى” دېدى. ئۇنىڭ بىلەن بىللە شەرقىي تۈركىستان بۆلۈمىگە كىرگەنلەر ئىچىدە مىللەتچى ھەرىكەت پارتىيىسىنىڭ ئالىي رەھبەرلىرى ۋە باشقا پارتىيىلەرنىڭ ۋەكىللىرىمۇ بار ئىدى.

داڭلىق ناخشىچى سىبەل جان سەھنىگە چىقىشتىن بۇرۇن تۈركىيىدىكى تونۇلغان مودېللەر ئوسمانلى ئىمپېرىيىسى مەزگىلىدىكى كىيىم – كېچەكلەرنى كۆرسەتتى. بۇ قاتاردا ھەرقايسى تۈركىي مىللەتلەرنىڭمۇ كىيىملىرى تونۇشتۇرۇلدى.

ئاقسۇدىكى پارتلاشتا ئۆلگەن ۋە يارىلانغانلارنىڭ ھەممىسى دېگۈدەك ئامانلىق ساقلاش خادىملىرى

يوللانغان ۋاقتى:2010-08-19| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

د ئۇ ق تەشۋىقات مەركىزى
2010-يىلى 8-ئاينىڭ 19-كۈنى

” بوشۈن ” تورىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، بۈگۈن ئاقسۇ شەھىرىنىڭ ئېگەرچى يېزىسىدىكى كۆۋرۈكتە مەيدانغا كەلگەن پارتلاشتا ئۆلگەن ۋە يارىلانغانلارنىڭ ھەممىسى ئېگەرچى يېزىلىق ساقچىخانا تەرىپىدىن تەشكىللەنگەن ئامانلىق ساقلاش ۋە چارلاش ئەترىتىنىڭ خادىملىرىدىن ئىبارەت، ئەمما ئۇلارنىڭ مىللىي تەركىبى ھەققىدە ئېنىق مەلۇمات يوق، ” شىنخۇا ئاگېنتلىقى ” تەرىپىدىن بېرىلگەن خەۋەردە، ئۆلگەن ۋە يارىلانغانلارنىڭ ھەممىسىنىڭ يەرلىك كىشىلەر ئىكەنلىكى بايان قىلىنغان ئىدى.

بۈگۈن چۈشتىن كېيىن سائەت 17:00 دە، ئاقسۇ ۋىلايەتلىك مەمۇرى مەھكىمە ئىشخانىسى ئاخبارات ئېلان قىلىش يىغىنى چاقىرىپ، بۇ قېتىمقى پارتلاش ۋەقەسى ھەققىدە مەلۇمات بەرگەن.

ئۇلارنىڭ بايان قىلىشىچە، بۈگۈن چۈشتىن بۇرۇن سائەت 10:00 ئەتراپىدا، ئاقسۇ شەھىرىگە قاراشلىق ئېگەرچى يېزىسىنىڭ بىر نەپەر ساقچىسى 15 نەپەر ئامانلىق ساقلاش خادىمىنى باشلاپ چارلاشقا چىققان، ئۇلار ئۇلار بىر كوچا دوقمۇشىغا كەلگەندە 3 چاقلىق موتسىكلىت ھەيدىگەن بىر كىشى ئامانلىق ساقلاش خادىملىرىنىڭ قېشىغا ئېتىلىپ كېلىپ ئۇلارغا قارىتىپ بومبا تاشلىغان، بومبىنىڭ پارتلىشى بىلەن نەقمەيداندا 5 كىشى، دوختۇرخانىدا ئىككى كىشى ئۆلگەن، 14 كىشى يارىلانغان، مەيداندىكى بىرقانچە ساقچى موتسىكلىتى پاچاقلاپ تاشلانغان.

غەيرەت نىياز ئۈستىدىن يېپىق سوت ئېچىلدى

يوللانغان ۋاقتى:2010-07-23| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2010-يىلى 07-ئاينىڭ 23-كۈنى

ئۇيغۇربىز تورىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق قانۇن ئورگانلىرى، بۈگۈن 23 – ئىيۇل كۈنى ئۈرۈمچى ۋاقتى چۈشتىن بۇرۇن، بۇلتۇر 1 – ئۆكتەبىر كۈنى “دۆلەت بىخەتەرلىكىگە زىيان يەتكۈزگەن” دېگەن جىنايەت بىلەن قولغا ئېلىنغان،  شىنجاڭ ئىقتىساد گېزىتىنىڭ مۇخبىرى غەيرەت نىياز دېلوسى ئۈستىدىن يېپىق سوت ئېچىپ، ئۇنىڭغا 15 يىللىق قاماق جازاسى ھۆكۈم قىلغان.

ئۇيغۇربىز تورىنىڭ ساھىبى مۇستەقىل تەتقىقاتچى ئىلھام توختى ئەپەندى بۈگۈن ئەتىگەن زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلىپ، سوتنىڭ بۈگۈن ئەتىگەن يېپىق ھالەتتە ئېچىلغانلىقىنى، سوتقا پەقەت غەيرەت نىيازنىڭ ئايالى ۋە بىۋاسىتە ئۇرۇق – تۇغقانلىرىلا قاتناشتۇرۇلغانلىقىنى بىلدۈردى. مۇخبىر ئۇنىڭدىن غەيرەت نىيازنىڭ ئايالى رىسالەت خانىم ۋە غەيرەت نىيازنىڭ باشقا ئۇرۇق – تۇغقانلىرىنى زىيارەت قىلىش ئىمكانىيىتى بار – يوقلۇقىنى سورىغىنىدا، ئىلھام توختى ئەپەندى ھازىر رىسالەت خانىمنىڭ ھەم غەيرەت نىيازنىڭ ياشىنىپ قالغان ئانىسىنىڭ كەيپىياتىنىڭ تولىمۇ تۆۋەنلىكىنى، شۇڭا مۇخبىرلارنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلىشنى خالىمايدىغانلىقىنى بىلدۈردى.

بىز ئۈرۈمچىدىكى غەيرەت نىيازنى نىسبەتەن ياخشى بىلىدىغان كىشىلەرگە تېلېفون قىلغان بولساقمۇ، ئەمما ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ غەيرەت نىياز دېلوسى ئۈستىدىن بۈگۈن ئەتىگەن سوت ئېچىلغانلىقى ھەققىدە ئۆزلىرىنىڭ خەۋەرسىز ئىكەنلىكىنى بىلدۈرۈشتى.