كىشىلىك ھوقۇق كۆزىتىش تەشكىلاتى تايلاندتىن خىتايغا قايتۇرۇلغان بىر ئۇيغۇر مۇساپىرنى سۈرۈشتۈردى

يوللانغان ۋاقتى:2011-08-12| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 8-ئاينىڭ 12-كۈنى

تايلاند مەزكۇر دۆلەتكە قېچىپ چىققان ئۇيغۇر مۇساپىرلىرىدىن بىر كىشىنى خىتايغا تاپشۇرۇپ بېرىپ، خەلقئارا كىشىلىك ھوقۇق تەشكىلاتلىرىنىڭ تەنقىدىگە ئۇچرىدى.

مەركىزى ئامېرىكىنىڭ نيۇيورك شەھىرىدىكى دۇنياۋى تەسىرگە ئىگە خەلقئارا ئاممىۋى تەشكىلاتلاردىن كىشىلىك ھوقۇقنى كۆزىتىش تەشكىلاتى تايلاند ھۆكۈمىتىنىڭ مەزكۇر دۆلەتكە قېچىپ چىقىپ پاناھلىق سورىغان ئۇيغۇر مۇساپىرلىرىدىن نۇر مۇھەممەتنى 6‏-ئاۋغۇست خىتاي داىرىلىرىگە تاپشۇرۇپ بەرگەنلىكىنى تەنقىدلەپ، تايلاند ۋە خىتاي داىرىلىرىدىن نۇر مۇھەممەت بىلەن دەرھال كۆرۈشۈشكە رۇخسەت قىلىشنى تەلەپ قىلدى. مەزكۇر تەشكىلاتنىڭ ئىلگىرى سۈرۈشىچە، تايلاند كۆچمەنلەر داىرىلىرى نۇرمۇھەممەتنى خىتاي ئەمەلدارلىرىغا تاپشۇرۇپ بەرگەن بولسىمۇ، بىراق ئۇنىڭ خىتايغا قايتۇرۇپ ئېلىپ كېتىلگەنلىكى ياكى ھازىرغا قەدەر تايلاندتا تۇتۇپ تۇرۇلۇۋاتقانلىقى مەلۇم ئەمەسكەن. لېكىن مەزكۇر تەشكىلات تۈنۈگۈن ئېلان قىلغان باياناتىدا ئاگاھلاندۇرۇپ، نۇر مۇھەممەتنىڭ خىتايدەك ئۇيغۇرلارغا تەن جازاسى بېرىش، ئىز-دېرەكسىز يوقىتىۋېتىش ۋە قانۇنسىز تۇتقۇن قىلىش خاتىرىسىگە ئىگە بىر دۆلەتكە قايتۇرۇلۇشى، ئۇنى تەن جازاسىغا ئۇچراشتىن ئىبارەت ئېغىر خەۋپكە دۇچار قىلىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن. مەزكۇر تەشكىلات تايلاند داىرىلىرىنى ئەيىبلەپ، ئۇنىڭدەك خەلقئارا تەن جازاسىغا قارشى تۇرۇش ئەھدىنامىسىگە ئىمزا قويغان بىر دۆلەتنىڭ كىشىلەرنى «تەن جازاسىغا ئۇچراش ئېھتىماللىقى يۇقىرى بىر دۆلەتكە قايتۇرۇشى» چەكلىنىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن.

تۈركىيىدىكى ئۇيغۇرلار رامزان ئېيىنى ئىناقلىق ۋە ھەمكارلىق ئىچىدە ئۆتكۈزمەكتە

يوللانغان ۋاقتى:2011-08-11| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 8-ئاينىڭ 11-كۈنى

پۈتۈن دۇنيادىكى 1 يېرىم مىليارد مۇسۇلمان، 12 ئاينىڭ سۇلتانى دەپ ئاتالغان مۇقەددەس رامزان ئېيىنىڭ 11-كۈنىگە كىرگەن كۈنىمىزدە، تۈركىيىدىكى ئۇيغۇرلار ئىتتىپاقلىق ۋە ئىناقلىق ئىچىدە بۇ ئاينى ئۆتكۈزمەكتە.

تۈركىيىدىكى قولىدا بار ئۇيغۇرلار تۈركلەرگە ئوخشاشلا ھەر كۈن دېگۈدەك ئوپچە ئىپتار تاماقلىرى بەرمەكتە ،يوقسۇللارغا ياردەم قىلماقتا.

تۈركىيە پارلامېنتى باشلىقى جەمىل چېچەك ئەپەندى تۈركىيىدىكى بايلارنى ھەشەمەتلىك مېھمانخانىلاردا ئىپتار زىياپىتى بەرمەي، ئافرىقىدا ئاچلىقتىن ئۆلۈۋاتقان كىشىلەرگە ياردەم ئەۋەتىشكە چاقىرغان ئىدى. بۇ تەكلىپكە بىناەن تۈركىيىدىكى كىشىلەر ھەشەمەتلىك زىياپەتلەرنى بىكار قىلىپ زىياپەتلەردە خەجلىنىدىغان پۇللارنى ئافرىقىغا يوللىماقتا. تۈركىيىدىكى مىڭلىغان ئاممىۋى تەشكىلاتلار رامزان ئېيى مۇناسىۋىتى بىلەن نامراتلارغا ھەر خىل ياردەم بۇيۇملىرىنى تارقاتماقتا.

تۈركىيە تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقى خوتەن ۋە قەشقەر ۋەقەسى مۇناسىۋىتى بىلەن بايانات ئېلان قىلدى

يوللانغان ۋاقتى:2011-08-09| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 8-ئاينىڭ 9-كۈنى

تۈركىيە جۇمھۇرىيىتى تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقى 2011-يىل 5-ئاۋغۇست كۈنى خوتەن ۋە قەشقەردە مەيدانغا كەلگەن ۋەقەلەر مۇناسىۋىتى بىلەن مۇخبىرلارغا بايانات بەردى.

تۈركىيە تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ئەخمەت داۋۇتوغلۇ خوتەن ۋە قەشقەردە مەيدانغا كەلگەن ۋەقەلەر ھەققىدە مۇخبىرلارغا بايانات بېرىپ مۇنداق دېگەن: «خىتاي خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىدىكى خوتەن ۋە قەشقەر شەھەرلىرىدە ئارقا-ئارقىدىن مەيدانغا كەلگەن ۋەقەلەردە، كۆپ ساندا ئىنسان ئۆلگەن ۋە يارىدار بولغان. بۇ زوراۋانلىق ۋەقەلىرى ئەندىشە پەيدا قىلدى. بىز، تارىخىي ۋە مەدەنىي رىشتىلىرىمىز بار بولغان، خىتاي خەلق جۇمھۇرىيىتى بىلەن ئارىمىزدا دوستلۇق كۆۋرۈكلۈك رولى ئوينايدۇ دەپ قاراپ كېلىۋاتقان ئۇيغۇر خەلقىنىڭ بىخەتەر، مۇقىم ۋە خاتىرجەم ھايات كەچۈرۈشىگە ئالاھىدە ئەھمىيەت بەرمەكتىمىز. خىتاي خەلق جۇمھۇرىيىتى داىرىلىرىنى ۋەقەلەرنى ئېنىقلاپ چىقىش ئۈچۈن كېرەكلىك خىزمەتلەرنى قىلىۋاتىدۇ دەپ ئويلايمىز. خوتەن ۋە قەشقەر ۋەقەلىرىنىڭ جاۋابكارلىرىنىڭ قىسقا ۋاقىت ئىچىدە قانۇن داىرىلىرىنىڭ بىر تەرەپ قىلىشىغا تاپشۇرۇلۇشىنى تىلەيمىز. ئۇيغۇر رايونىدا مۇقىملىق ۋە ئامانلىقنىڭ كاپالەتكە ئىگە قىلىنىشىنى ۋە جىددىيچىلىكنىڭ ئۇلغىيىپ كەتمەسلىكىنى ئارزۇ قىلىمىز.»

ب د ت كىشىلىك ھوقۇق كېڭىشى قازاقىستاننىڭ ئۇيغۇر مۇساپىرلىرىنى خىتايغا قايتۇرۇش قىلمىشىدىن قايغۇرغانلىقىنى بىلدۈردى

يوللانغان ۋاقتى:2011-08-02| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 8-ئاينىڭ 2-كۈنى

ب د ت كىشىلىك ھوقۇق كېڭىشى دوكلات ئېلان قىلىپ، قازاقىستاننىڭ كىشىلەرنى بولۇپمۇ، مۇساپىرلىق سالاھىيىتىگە توشىدىغان ئۇيغۇر ۋە ئۆزبېكىستان پۇقرالىرىنى دۆلىتىگە قايتۇرۇۋېتىپ، مۇساپىرلارنى قوغداش خەلقئارا ئەھدىنامىلىرىگە خىلاپلىق قىلغانلىقىدىن قايغۇرغانلىقىنى بىلدۈرگەن.

ب د ت كىشىلىك ھوقۇق كېڭىشىنىڭ بىر مۇتەخەسسىسلەر كومىتېتى تەييارلىغان دوكلاتتا، قازاقىستاننىڭ خەلقئارا پۇقرالىق ۋە سىياسىي ھەقلەر ئەھدىنامىسىنى ئىجرا قىلىش ئەھۋالى كۆزدىن كەچۈرۈلۈپ، ئۇنىڭ بولۇپمۇ سىياسىي پاناھلىق ۋە مۇساپىرلىق سالاھىيىتىگە توشىدىغان ئۆزبېك ۋە ئۇيغۇرلارنى دۆلىتىگە قايتۇرۇپ، مۇساپىرلارنى كىشىلىك ھوقۇقى دەپسەندىچىلىككە ئۇچراش ئېھتىماللىقى مەۋجۇت دۆلەتلەرگە قايتۇرماسلىق توغرىسىدىكى خەلقئارا پرىنسىپلارغا خىلاپلىق قىلغانلىقىدىن ئىلگىرىلەپ قايغۇرغانلىقىنى ئىپادىلىگەن.

دوكلاتتا، شاڭخەي ھەمكارلىق تەشكىلاتىغا ئەزا قازاقىستاننىڭ مەزكۇر تەشكىلات رامكىسى ئىچىدە بەرگەن دىپلوماتىك ۋەدىسىگە ئاساسەن، مۇساپىرلارنى تەن جازاسى ۋە ئېغىر كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكى روي بېرىۋاتقان بۇ دۆلەتلەرگە ئۆزى خالاپ قايتۇرۇۋاتقان بولۇشى مۇمكىنلىكىنى ئەسكەرتىپ، قازاقىستان داىرىلىرىنى خەلقئارا ئەھدىنامىلەرگە رىئايە قىلىشقا چاقىرغان.

خوتەندە ساقچىخانا ھۇجۇمغا ئۇچرىغاندىن كېيىن جىددىي ھالەت يۈرگۈزۈلدى

يوللانغان ۋاقتى:2011-07-19| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 7-ئاينىڭ 19-كۈنى

خوتەن شەھىرى چوقۇ بازادىكى ساقچىخانا 18-ئىيۇل رايون ۋاقتى 10 ئەتراپىدا بىر گۇرۇپپا كىشىلەرنىڭ ھۇجۇمىغا ئۇچرىغان.

خىتاي ئاگېنتلىقلىرى ۋەقەنىڭ بىر گۇرۇپپا كىشىلەرنىڭ پىلانلىق ھەرىكىتى ئىكەنلىكىنى، ھۇجۇمدا ئىككى ساقچىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان تۆت كىشىنىڭ ئۆلتۈرۈلگەنلىكىنى، ساقچىلارنىڭ ھۇجۇمچىلاردىن 14 كىشىنى ئېتىپ ئۆلتۈرگەنلىكىنى خەۋەر قىلدى.

دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى باياناتچىسى خەلقئارالىق ئاخباراتلارغا بەرگەن باياناتىدا، مەزكۇر ۋەقەنىڭ داىرىلەرنىڭ قالايمىقان تۇتقۇن قىلىش ھەرىكىتىگە نارازىلىق بىلدۈرگەن ئۇيغۇرلار، ساقچىلارنىڭ زوراۋانلىقىغا ئۇچرىغاندىن كېيىن كېلىپ چىققان قانلىق ۋەقە ئىكەنلىكىنى ئەسكەرتمەكتە.

خىتاي داىرىلىرى ۋەقەدىن كېيىن تېز ئارىدا ۋەقە يۈز بەرگەن كوچىنى، بۇ ھەقتىكى ئۇچۇرلارنى پۈتۈنلەي قامال قىلدى.

بارلىق خىتاي ئاگېنتلىقلىرى بۈگۈن يەنى 18-ئىيۇل خوتەن شەھەر مەركىزىدىكى بىر ساقچى پونكىتىنىڭ بىر گۇرۇھ كىشىلەرنىڭ ھۇجۇمىغا ئۇچرىغانلىقى ھەققىدە خەۋەر تارقاتتى.

خىتاي ئىچىدىكى ئاخباراتلاردا ئېلان قىلىنىۋاتقان بۇ ھەقتىكى خەۋەرلەر، خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ شىنخۇا تورى خەۋىرىنى ئاساس قىلىۋاتقان بولۇپ، بۇ خەۋەرلەردە،18-ئىيۇل رايون ۋاقتى چۈشتىن بۇرۇن 10 ئەتراپىدا بىر گۇرۇھ ھۇجۇمچىلارنىڭ خوتەن چوڭ بازاردىكى ساقچىخانىغا بۆسۈپ كىرىپ بىر نەپەر قوراللىق ساقچى خادىمى ۋە بىر نەپەر چارلاش ساقچىسى ۋە يەنە ئىككى كىشىنىڭ ئۆلتۈرۈلگەنلىكىنى، يەنە بىر ساقچىنىڭ يارىلانغانلىقىنى ئەسكەرتكەن. ئەمما ھۇجۇمچىلارنىڭ سالاھىيىتى، ئۇلاردىن قانچىلىك ئادەم چىقىم بولغانلىقى ۋە ئۇلارنىڭ ھۇجۇم قېلىشتىكى مەقسىتىنى تىلغا ئالمىغان.

ئوبزورچى سىدىقھاجى روزى: مىللىي تېررىتورىيىلىك ئاپتونومىيە تۈزۈمى ھەقىقەتەن بىكار قىلىنىشى كېرەك

يوللانغان ۋاقتى:2011-07-13| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 7-ئاينىڭ 13-كۈنى

بېيجىڭ ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ پروفېسسورى ما رۇڭ «21‏‏-ئەسىردىكى جۇڭگونىڭ بۆلۈنۈپ كېتىش خەۋپى بارمۇ-يوق» ماۋزۇسىدا ماقالە ئېلان قىلىپ، خىتاي كومپارتىيىسىنىڭ ھازىرقى مىللىي تېررىتورىيىلىك ئاپتونومىيە تۈزۈمىنى بىكار قىلىشى كېرەكلىكىنى ئوتتۇرىغا قويغان.

ئۇنىڭ ئىلگىرى سۈرۈشىچە، مىللىي تېررىتورىيىلىك ئاپتونومىيە تۈزۈمى ئاز سانلىق مىللەتلەرنىڭ مىللىي ئېڭىنى كۈچەيتىپ، بۆلگۈنچىلىك ئىدىيىلىرىنى پەيدا قىلىدىكەن. مەزكۇر ماقالە ئۇيغۇر ۋە خىتاي زىيالىيلىرى ئارىسىدا بىر مۇنچە مۇنازىرىلەرگە سەۋەب بولماقتا.

رادىويىمىزنىڭ تەكلىپ قىلىنغان ئوبزورچىسى سىدىق ھاجى روزى بۇ ھەقتە ئۆز قاراشلىرىنى يۇقىرىدىكى ئاۋاز ئۇلىنىشىدىن ئاڭلىغايسىز.

ئامېرىكىدىكى «ياش تۈركلەر» جەمئىيىتى ئۇيغۇرلارنى يېقىندىن قوللىماقتا

يوللانغان ۋاقتى:2011-07-11| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 7-ئاينىڭ 11-كۈنى

ئۇيغۇرلارنىڭ كىشىلىك ھوقۇق ۋەزىيىتىگە دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا ياشايدىغان تۈرك، ئەزەربەيجان قاتارلىق تۈركىي مىللەت قېرىنداشلار ئالاھىدە كۆڭۈل بۆلۈپ، ئۇلارنىڭ مىللىي داۋاسىغا يېقىندىن ئاۋاز قوشۇپ كەلمەكتە.

ئامېرىكىدىكى «ياش تۈركلەر» جەمئىيىتى «5-ئىيۇل ئۈرۈمچى ۋەقەسى» مۇناسىۋىتى بىلەن نيۇيوركتىكى خىتاي كونسۇلخانىسى ئالدىدا نامايىش قىلدى. 2011-يىلى ئىيۇل.

ئامېرىكىدا پائالىيەت ئېلىپ بېرىۋاتقان «ۋەتەنسۆيەر ياش تۈركلەر» جەمئىيىتى ئەنە شۇلارنىڭ بىرى بولۇپ، ئۇلار ئۇيغۇرلارنىڭ مىللىي داۋاسىنى، كىشىلىك ھوقۇق ۋەزىيىتىنى ئامېرىكا جاماىتىگە ئاڭلىتىش، ئۇلارنىڭ دىققىتىنى تارتىش ئۈچۈن تۈرلۈك پائالىيەتلەرنى ئۇيۇشتۇرۇپ كەلمەكتە. «ۋەتەنسۆيەر ياش تۈركلەر» جەمئىيىتىنىڭ باشلىقى تۇلگا تەكمان ئەپەندى مۇخبىرىمىز زىيارىتىنى قوبۇل قىلىپ، جەمئىيەتنىڭ پائالىيەتلىرى ۋە ئۇلارنىڭ ئۇيغۇر داۋاسى بىلەن تونۇشۇش جەريانى ھەققىدە مەلۇمات بەردى. ئۇ سۆزىدە بىرلىك ۋە باراۋەرلىكنىڭ ھەممىدىن ئۈستۈن تۇرىدىغانلىقىنى ئالاھىدە تەكىتلىدى.

ھۆرمەتلىك رادىئو ئاڭلىغۇچىلار، ئوقۇش ۋە خىزمەت مۇناسىۋىتى بىلەن دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا ئولتۇراقلىشىپ قالغان تۈركلەرنىڭ سانى 5 مىليوندىن ئاشىدىغان بولۇپ، بۇ تۈركلەر ئۆزلىرى ياشاۋاتقان دۆلەتلەردە جاماەتلىشىش، جەمىيەتلىشىش ئارقىلىق ئۆزلىرىنىڭ كىملىكى، ھەق-ھوقۇقلىرى ۋە شۇ دۆلەتلەر بىلەن بولغان ئالاقىلىرىنى يۈرگۈزۈپ كەلمەكتە. دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىكى ھەرقايسى تۈرك جەمئىيەتلىرى ھەم قېرىنداش مىللەت جەمئىيەتلىرى بىلەنمۇ قويۇق ئالاقە ئورنىتىپ، ئۇلارنىڭ پاالىيەتلىرىگىمۇ قىزغىن ئىشتىراك قىلىپ كەلگىنىدەك، ئۇيغۇرلارنىڭ كىشىلىك ھوقۇق پاالىيەتلىرىگە ۋە باشقا جامائەت پاالىيەتلىرىگە قىزغىن ئاۋاز قوشۇپ كەلمەكتە. ئەنە شۇلارنىڭ بىرى مەركىزى ئامېرىكىنىڭ نېۋ جېرسېي شتاتىدا بولغان «ۋەتەنسۆيەر ياش تۈركلەر» جەمىيىتىدۇر. ئامېرىكىدا يوڭ تۇركس دەپ بىلىنىدىغان بۇ جەمئىيەت 1992-يىلى 3-ئاۋغۇست كۈنى قۇرۇلغان بولۇپ، 19 يىلدىن بېرى «قەلبىدە ۋەتەن ئىشقى بولغانلارنى قوينىغا ئېلىش، ئاتاتۈرك قۇرغان دۆلەتكە ۋە ئۇنىڭ ئىدىيىسىگە ئىگە چىقىش» پرىنسىپى بويىچە پائالىيەت قىلىپ كەلگەن. «ۋەتەنسۆيەر ياش تۈركلەر» جەمئىيىتىنىڭ قۇرغۇچىسى ۋە جەمئىيەت باشلىقى تۇلگا تەكمان ئەپەندى سۆھبىتىمىزدە بىزگە بۇ جەمئىيەتنىڭ قۇرۇلۇش مەقسىتى ھەققىدە مەلۇمات بەردى:

ئۈرۈمچى قىرغىنچىلىقىدىكى تېررورچى خىتاي جاللاتلىرىنىڭ جىنايەتلىرى

يوللانغان ۋاقتى:2011-06-18| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

خىتاي ئىچكى موڭغۇلدا تېخىمۇ كەڭ نارازىلىق ھەرىكەتلىرى قوزغىلىشىدىن ئەنسىرىمەكتە

يوللانغان ۋاقتى:2011-05-30| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 5-ئاينىڭ 30-كۈنى

ئىچكى موڭغۇلدىكى ئوقۇغۇچىلار نامايىشى بىر ھەپتىگە سوزۇلغان بولۇپ، نامايىشنىڭ كېڭىيىشى ۋە سوزۇلۇشى نەتىجىسى خەلقئارا مەتبۇاتلارنىڭ دىققەت قىلىشىغا ئېرىشىۋاتقانلىقى مەلۇم.

فىرانسىيە ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، خىتاي ھۆكۈمىتى ئىچكى موڭغۇلدا تېخىمۇ كەڭ كۆلەملىك نارازىلىق نامايىشلىرىنىڭ يۈز بېرىشىدىن ئەنسىرەپ كونتروللۇق ۋە قامال قىلىشنى كۈچەيتمەكتە. ھەتتا، يەكشەنبە كۈنى ئىچكى موڭغۇلىيىنىڭ مەركىزىي كۆكخوتتىمۇ قامال قىلىش كۈچەيتىلگەن.

ئەنگلىيە ب ب س ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، جۈمە كۈنى ئىچكى موڭغۇل كوممۇنىستىك پارتىيە كومىتېتىنىڭ سېكرېتارى خۇ چۈنخۇا ئوقۇغۇچىلار بىلەن سۆھبەت ئۆتكۈزۈپ، ھازىرقى جىددىي ۋەزىيەتنى ئوڭلاش ۋە نارازىلىق ھەرىكىتىنى ئاخىرلاشتۇرۇشنى بىلدۈرگەن. رويتېرسنىڭ خەۋەر قىلىشىچە خۇ چۈنخۇا ئوقۇتقۇچى-ئوقۇغۇچىلار بىلەن سۆھبەت ئۆتكۈزگەن.

ئىچكى موڭغۇل كوممۇنىستىك پارتىيە كومىتېتىنىڭ سېكرېتارى ئوقۇتقۇچى-ئوقۇغۇچىلار بىلەن ئۆتكۈزگەن سۆھبىتى جەريانىدا ئىككى قېتىملىق موڭغۇللارنى ئۆلتۈرۈۋېلىش ۋەقەسىنى ئېتىراپ قىلىپ، بۇ ۋەقەنى « خاراكتېرى يامان، خەلقنىڭ غەزىپى يۇقىرى» دەپ تەكىتلەش بىلەن بىرگە ۋەقە تۇغدۇرغانلارنى « قانۇن بويىچە قاتتىق جازالايدىغانلىقى»نى تەكىتلىگەن.

خىتايدىن قېچىپ قازاقىستاندا پاناھلانغان ئۇيغۇر ياش ئەرشىدىن ئىسراىل خىتايغا قايتۇرۇلۇش خەۋپىگە دۇچ كەلدى

يوللانغان ۋاقتى:2011-05-29| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 5-ئاينىڭ 29-كۈنى

ئەرشىدىن ئىسراىل غۇلجىدىكى ۋاقتىدا 2009-يىلىدىكى «5-ئىيۇل ۋەقەسى» دىن كېيىن قولغا ئېلىنىپ، خىتاي تۈرمىسىدە ئۇرۇپ ئۆلتۈرۈلگەن شۆھرەت تۇرسۇن پاجىەسىنى خەلقئارالىق مەتبۇاتلارغا يەتكۈزۈش بىلەن ئەيىبلىگەن ۋە خىتاي ساقچىلىرىنىڭ ئىزدەش ئوبيېكتىغا ئايلانغان.

شۇ سەۋەبتىن ئۆز ھاياتىدىن ئەنسىرىگەن ئەرشىدىن ئىسراىل 2009-يىلى 24-سېنتەبىر 4 كېچە يول يۈرۈپ، قورغاس ئارقىلىق مەخپىي يوسۇندا قازاقىستانغا قېچىپ چىققان ۋە قازاقىستاندا تۇرۇشلۇق ب د ت مۇساپىرلار ئىشخانىسىدىن پاناھلىق تىلىگەن.

ئۇنىڭ پاناھلىق ئىشلىرى 2010-يىلى مارتتا ھەل بولۇپ، شۋېتسىيىگە تەقسىم قىلىنغان. ئەرشىدىن شۇ يىلى ئاپرېلدا شۋېتسىيىگە يولغا چىقىش ئالدىدا قازاق ساقچىلىرىنىڭ تۇتقۇن قىلىشىغا ئۇچرىغان.

ئەرشىدىن ئىسراىلنىڭ مەسىلىسى ياۋروپا ئەللىرى ۋە ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىنىڭ دىققىتىنى تارتقان ئىدى.

شۇندىن كېيىن، بىر قىسىم غەرب ئەللىرى دىپلوماتلىرى قازاق داىرىلىرى بىلەن ئەرشىدىن ھەققىدە سۆھبەت ئېلىپ بارغان.

مەلۇم بولۇشىچە، خىتاي تەرەپ ئەرشىدىن ئىسراىلنى «تېررورچى» دەپ ئەيىبلەپ، قازاقىستاندىن ئۇنى قايتۇرۇپ بېرىشنى تەلەپ قىلغان.

كېيىن قازاق داىرىلىرى ئەرشىدىننىڭ قازاقىستانغا پاسپورتسىز كىرگەنلىكىنى باھانە قىلىپ ئۇنى سوتلاشقا باشلىغان.

تۈنۈگۈن ئىگىلىگەن خەۋىرىمىزگە قارىغاندا، قازاق سوت داىرىلىرى ئەرشىدىننىڭ پاناھلىق تەلەپلىرىگە قايتا قاراپ چىقىپ، ئۇنىڭ تەلىپىنىڭ رەت قىلىنغانلىقىنى ئۇقتۇرغان.