خىتاي داىرىلىرى غۇلجىدا رابىيە قادىر خانىم ھەققىدىكى سىنئالغۇ ئۆزەكلىرىنى يىغىش ھەرىكىتى ئېلىپ بېرىپ، 7 نەپەر ئۇيغۇرنى تۇتقۇن قىلغان

يوللانغان ۋاقتى:2011-12-08| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 12-ئاينىڭ 8-كۈنى

خىتاي ھۆكۈمىتى يېقىندا غۇلجا شەھىرىدە ئېلىپ بارغان ئاتالمىش «ئەكسىيەتچىل» مەزمۇندىكى سىنئالغۇ لېنتىلىرى ۋە دۋد ئۆزەكلىرىنى يىغىۋېلىش ھەرىكىتىدە 7 نەپەر ئۇيغۇرنى تۇتقۇن قىلغان.

خىتاي ئامانلىق ئورگانلىرىنىڭ يېقىندا غۇلجا شەھىرىدە كەڭ-كۆلەملىك ئاختۇرۇش ئېلىپ بېرىپ، خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ نەزىرىدىكى ئاتالمىش «ئەكسىيەتچىلىك» نى مەزمۇن قىلغان دۋد ئۆزەكلىرىنى، سىنئالغۇ لېنتىلىرىنى توپلاش ھەرىكىتى ئېلىپ بارغانلىقى بىلدۈرۈلدى. ۋەقەدىن خەۋەردار ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرىنىڭ ئىلگىرى سۈرۈشىچە، خىتاي ھۆكۈمىتى د ئۇ ق رەئىسى رابىيە قادىر خانىمنىڭ ھاياتى تېما قىلىنغان «مۇھەببەتنىڭ 10 شەرتى» ناملىق ھۆججەتلىك فىلىمنىڭ دۋد ئۆزۈكى، شۇنداقلا يەنە چەتئەلدىكى ئۇيغۇرلار تەرىپىدىن ئىشلىگەن ئۇيغۇر مىللىي ئەركىنلىك مارشى ۋە بەزى دىنىي تېمىدىكى سىنئالغۇ ئۈزەكلىرىنىڭ غۇلجا شەھىرىدە بايقالغانلىقىنى باھانە قىلىپ، بۇ قېتىمقى تازىلاش ھەرىكىتىنى ئېلىپ بارغان.

«شەرقىي تۈركىستان مېھرى – شەپقەت ۋە ھەمكارلىق جەمئىيىتى»نى تونۇشتۇرۇش پائالىيىتى ئۆتكۈزۈلدى

يوللانغان ۋاقتى:2011-11-28| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 11-ئاينىڭ 28-كۈنى

2011 – يىلى 11 – ئاينىڭ 25 – كۈنى ئىستانبۇلدا قۇرۇلغان«شەرقىي تۈركىستان مېھرى – شەپقەت ۋە ھەمكارلىق جەمئىيىتى»نى تونۇشتۇرۇش پائالىيىتى ئىستانبۇلنىڭ فاتىھ رايونىدىكى ئېلى ئەمرى مەدەنىيەت مەركىزىنىڭ يىغىن زالىدا ئۆتكۈزۈلدى.

بۇ پائالىيەتكە تۈركىيە خەلق ئاۋازى پارتىيىسىنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى، سابىق پارلامېنت ئەزاسى مۇقەددەر باشەگمەس، خەلق ئاۋازى پارتىيىسىنىڭ زەيتىنبۇرنۇ ۋە فاتىھ رايونلۇق شۆبە مەسئۇللىرى، ئىستانبۇلدا پائالىيەت قىلىۋاتقان شەرقىي تۈركىستان ۋەخپى، شەرقىي تۈركىستان مائارىپ ۋە ھەمكارلىق جەمئىيىتى، شەرقىي تۈركىستان ياشلار جەمئىيىتى قاتارلىق ئاممىۋى تەشكىلاتلارنىڭ مەسئۇللىرى ۋە ۋەكىللىرى شۇنداقلا ئىستانبۇلدا ياشاۋاتقان ئۇيغۇرلاردىن ئەر – ئايال بولۇپ كۆپ ساندا كىشى قاتناشتى.

ئىسلام دۇنياسى ئاممىۋى تەشكىلاتلار بىرلىكىنىڭ يىغىنىدا شەرقىي تۈركسىتان مەسىلىسى

يوللانغان ۋاقتى:2011-11-21| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 11-ئاينىڭ 21-كۈنى

2011- يىلى 11 – ئاينىڭ 19 – 20 – كۈنلىرى ئىسلام دۇنياسى ئاممىۋى تەشكىلاتلار بىرلىكىنىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى بىلەن ئىستانبۇلدىكى ئىنسان ۋە مەدەنىيەت مەركىزىنىڭ يىغىن زالىدا ئىسپانىيىنىڭ مۇسۇلمانلار تەرىپىدىن فەتھى قىلىنغانلىقىنىڭ 1300 – يىلى مۇناسىۋىتى بىلەن خەلقئارالىق بىر يىغىن ئۇيۇشتۇرۇلدى.
يىغىنغا 20 دىن ئارتۇق دۆلەتتىن مۇسۇلمان ئاممىۋى تەشكىلاتلارنىڭ مەسئۇللىرى ۋە ۋەكىللىرى قاتناشتى. يىغىنغا ئۇيغۇرلارغا ۋاكالىتەن شەرقىي تۈركسىتان مائارىپ ۋە ھەمكارلىق جەمئىيىتىنىڭ مەسۇللىرىدىن ئابدۇلھەكىمخان مەخسۇمنىڭ باشچىلىقىدا 4 كىشىلىك بىر ھەيئەت قاتناشتى. يىغىننىڭ بىرىنچى كۈنى يەنى 19 – نويابىر، ئىسپانىيىنىڭ فەتھى قىلىنغانلىقىنىڭ 1300 – يىلى ۋە ياۋروپادىكى مۇسۇلمانلار توغرىسىدا سۆز قىلىندى.

قەيسەرىدىكى ئۇيغۇرلار ۋەتىنىدىن ئايرىلىشىنىڭ 50-يىللىقىنى خاتىرىلىمەكتەقەيسەرىدىكى ئۇيغۇرلار ۋەتىنىدىن ئايرىلىشىنىڭ 50-يىللىقىنى خاتىرىلىمەكتە

يوللانغان ۋاقتى:2011-11-18| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 11-ئاينىڭ 18-كۈنى

ئۇيغۇرلارنىڭ تۈركىيىگە كېلىپ ئولتۇراقلىشىشى ئۇزۇن تارىخقا ئىگە. يېقىنقى زامان تارىخىدا كۆپ ساندا ئۇيغۇرلارنىڭ تۈركىيىگە كېلىپ ئولتۇراقلىشىشى 1949-يىلىدىن كېيىنكى مەزگىللەرگە توغرا كېلىدۇ.

بۇندىن 50 يىل بۇرۇن قەشقەر، يەكەن ۋە غۇلجىدىن يولغا چىقىپ تۈركىيىگە كەلگەن ئۇيغۇرلارنى، تۈرك ھۆكۈمىتى قەيسەرى شەھىرىنىڭ ئەخمەت يەسەۋىي مەھەللىسىگە جايلاشتۇرغان. بۈگۈن 170 ئائىلە ئۇيغۇر بۇ مەھەللىدە ياشىماقتا. بۇ ئۇيغۇرلار بۇ يىل ۋەتىنىدىن ئايرىلىشىنىڭ 50-يىللىقىنى خاتىرىلىمەكتە.

ئاۋسترالىيىدە ئۇيغۇرلار ھەققىدە ئىلمىي مۇھاكىمە يىغىنى

يوللانغان ۋاقتى:2011-10-30| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 10-ئاينىڭ 30-كۈنى

ئاۋسترالىيەنىڭ كامبېرا شەھىرىگە جايلاشقان ئاۋسترالىيە دۆلەت ئۇنىۋېرسىتېتى 3-4-نويابىر كۈنلىرى ئۇيغۇر ئېلىنىڭ مەۋجۇت سىياسىي، ئىجتىماىي-ئىقتىسادىي ، مەدەنىيەت ۋە باشقا مەسىلىلىرى بويىچە بىر ئىلمىي مۇھاكىمە يىغىنى ئۆتكۈزۈشنى قارار قىلغان بولۇپ، مەزكۇر ئۇنىۋېرسىتېتنىڭ ئۇچۇرىدىن مەلۇم بولۇشىچە، بۇ مۇھاكىمە يىغىندا ئامېرىكا، ئاۋسترالىيە، ياپونىيە ۋە باشقا مەملىكەتلەرنىڭ ئۇيغۇرشۇناسلىرى ئۆزلىرىنىڭ ئىلمىي دوكلاتلىرىنى ئوقۇيدىكەن.

مەلۇم بولۇشىچە ئۇزۇندىن بۇيان ئۇيغۇرشۇناسلىق ساھەسىدە تەتقىقات قىلىپ كېلىۋاتقان 10 نەچچە نەپەر مۇتەخەسسىس يىغىندا ئۆز دوكلاتلىرىنى ئوقۇيدىكەن.

«كارۋان ئۇيغۇر ئانسامبىلى» گېرمانىيە سەھنىلىرىدە

يوللانغان ۋاقتى:2011-10-20| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 10-ئاينىڭ 20-كۈنى

گېرمانىيدىكى ئۇيغۇرلار تەرىپىدىن تەشكىللىگەن «كارۋان ئۇيغۇر ئانسامبىلى» 14-ئۆكتەبىردىن باشلاپ گېرمانىيە سەھنىلىرىدە سەنئەت پائالىيەتلىرىنى باشلىغان بولۇپ، بۇ پائالىيەت 22-ئۆكتەبىرگىچە داۋام قىلىدىكەن.

«كارۋان ئۇيغۇر ئانسامبىلى» نىڭ پائالىيىتىگە يېتەكچىلىك قىلىۋاتقان نۇرنىسا مۇتەللىپ خانىمنىڭ بەرگەن مەلۇماتىغا ئاساسلانغاندا، بۇ پائالىيەتتە ئورۇنلىنىۋاتقان ناخشا-ئۇسۇل، چۆچەك، رىۋايەتلەر ۋە ئىلمىي دوكلاتلار گېرمانىيە ئاممىسىنىڭ قىزغىن ئالقىشىغا ئېرىشمەكتە ئىكەن.

مەزكۇر پائالىيەت گېرمانىيە ۋە گوللاندىيە سەنەتكارلىرىنىڭ بىرلىكتە رول ئېلىشى بىلەن سەھنىلەرگە چىقىۋاتقان بولۇپ، مىللىيچە كىيىم-كېچەكلەرنى كىيگەن سەنەتكارلارنىڭ ساپ ئۇيغۇرچە قىياپەتلىرى تاماشىبىنلارنىڭ كۈچلۈك دىققىتىنى تارتقان. نۇرنىسا خانىمنىڭ بايان قىلىشىچە، تاماشىبىنلار بۇ ئۇيغۇرچە نومۇرلارغا ئالقىش ياغدۇرۇپلا قالماي، دەم ئېلىش پۇرسەتلىرىدە يەنە ئۇيغۇر مەدەنىيىتى ۋە تارىخىغا بولغان قىزىقىشلىرىنى ئىپادىلىگەن.

كانادا كۆچمەنلەر مىنىستىرى ئۇيغۇر ۋەكىللىرىنى قوبۇل قىلدى

يوللانغان ۋاقتى:2011-10-17| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 10-ئاينىڭ 17-كۈنى

كانادا كۆچمەنلەر مىنىستىرى جەيسون كېننېي كانادانىڭ ۋانكوۋېر شەھىرىدە تۇرۇشلۇق سىياسىي پائالىيەتچى ئۆمەرجان ئەپەندى قاتارلىق 4 نەپەر ئۇيغۇرنى قوبۇل قىلدى. ۋانكوۋېردىكى كۆچمەنلەر ئىدارىسىنىڭ ئىشخانىسىدا ئېلىپ بېرىلغان يېرىم سائەتلىك بۇ كۆرۈشۈشتە، ئۆمەرجان ئەپەندى مىنىستىر جەيسون كېننېيدىن 5-ئىيۇل ئۈرۈمچى قىرغىنچىلىقىدىن كېيىن، خىتايغا قوشنا بولغان دىكتاتور دۆلەتلەرگە قېچىپ چىققان، ھەر زامان خىتايغا قايتۇرۇلۇش خەۋپىگە دۇچ كېلىۋاتقان،ئۇيغۇر مۇساپىرلىرىغا كانادانىڭ قۇچاق ئېچىشىنى، كاناداغا كۆچمەن قوبۇل قىلىشتا ئۇيغۇرلارغا ئېتىبار بېرىشنى ۋە كانادالىق ئۇيغۇرلارنىڭ ۋەتەندىكى ئاتا-ئانا، ئۇرۇق-تۇغقانلىرىنىڭ كانادانى زىيارەت قىلىشىغا ۋىزا جەھەتتە قۇلايلىق شارائىت يارىتىپ بېرىشنى تەلەپ قىلغان.

ئۇيغۇرلار فرانكفورت خەلقئارا كىتاب يەرمەنكىسىدە

يوللانغان ۋاقتى:2011-10-15| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
‎2011-يىلى 10-ئاينىڭ 15-كۈنى

يىلدا بىر قېتىم ئۆتكۈزۈلىدىغان فرانكفورت كىتاب يەرمەنكىسى دۇنيادىكى تەسىرى ھەم كۆلىمى ئەڭ چوڭ يەرمەنكە.

بۇ يەرمەنكىگە دۇنيانىڭ ھەر يېرىدىن كەلگەن ئوخشىمىغان ئىرق، مىللەتلەردىن بولغان مىڭلىغان كىشىلەر قاتارىدا بۇ قېتىمقى يەرمەنكىگە كۆپ ساندا ئۇيغۇرلارمۇ قاتناشتى.

ئىگىلىگەن مەلۇماتىمىزغا قارىغاندا، بۇ قېتىمقى كىتاب يەرمەنكىسىگە ئۇيغۇرلاردىن باش شتابى شۋېتسىيىنىڭ سىتوكھولم شەھىرىدە بولغان خەلقئارا قەلەمكەشلەر ئۇيغۇر مەركىزى، ئورنى تۈركىيەنىڭ ئىستانبۇل شەھىرىدە بولغان تەكلىماكان ئۇيغۇر نەشرىياتى، باش شتابى گېرمانىينىڭ ميۇنخېن شەھىرىدە بولغان دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى، مەركىزى گېرمانىينىڭ فرانكفورت شەھىرىدە بولغان شەرقىي تۈركىستان كۈلتۈر مەركىزى قاتارلىق تەشكىلاتلارنىڭ ۋەكىللىرى ۋە رەھبەرلىرى قاتناشقان.

توكيودا چاقىرىلغان بىر يىغىندا ئۇيغۇر مەسىلىسى ئوتتۇرىغا قويۇلدى

يوللانغان ۋاقتى:2011-10-13| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 10-ئاينىڭ 13-كۈنى

توكيو ئائىلە پسىخىكىسى تەتقىقات ئورنىنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇشى بىلەن 10-ئاينىڭ 11-كۈنى «توكيودا ئاپەتتىن كېيىنكى ياپونىيە ۋە خىتاينىڭ ياپونىيىگە قاراتقان يەر سېتىۋېلىش سىياسىتى» ماۋزۇلۇق يىغىن چاقىرىلدى.

بۇ يىغىندا داڭلىق ژۇرنالىست ۋە يازغۇچى كاورى ئارىموتو خانىم، داڭلىق ئائىلە مەسىلىلەر تەتقىقاتچىسى، توكيو ئائىلە پسىخىكىسى تەتقىقات ئورنى مۈدۈرى ھىرومى ئىكەۇچى خانىم، ياپونىيە پارلامېنتى ئەزاسى، ئەركىن دېموكراتلار پارتىيىسى پارلامېنت سىياسەت كومىتېتىنىڭ باشلىقى سابىق تاشقى ئىشلار مۇئاۋىن مىنىستىرى ئىچىرو ئاىساۋا ئەپەندى، داڭلىق ئادۋوكات، سابىق قانۇن مىنىستىرلىقىنىڭ مەمۇرىي ئىشلار مۇئاۋىن باشلىقى تاداتاكا ھاياكاۋا ئەپەندى توكيو ئوتتۇرا ئاسىيا تەتقىقات ئورنىدىن تۇرمۇھەممەت ھاشىم قاتارلىق كىشىلەر يىغىنغا ئالاھىدە تەكلىپ بويىچە قاتنىشىپ سۆز قىلدى. يىغىنغا تېما بىلەن مۇناسىۋەتلىك مۇتەخەسسىس ۋە سىياسەتچىلەردىن بولۇپ 50 كە يېقىن كىشى قاتناشتى.

ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسى ۋە ھۆكۈمىتىنىڭ جۇڭگو ئىشلار بىرلەشمە كومىتېتى دوكلات ئېلان قىلىپ، خىتاينىڭ ئۇيغۇر سىياسىتىنى تەنقىد قىلدى

يوللانغان ۋاقتى:2011-10-13| سەھىپە: باشقا خەۋەرلەر

ر ف ئا خەۋىرى
2011-يىلى 10-ئاينىڭ 13-كۈنى

ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسى جۇڭگو ئىشلار ئىجراىيە كومىتېتى جاڭ چۈنشيەن ئاپتونوم رايونغا باش سېكرېتار قىلىپ تەيىنلەڭەندىن كېيىن، ئۇيغۇرلارنىڭ تۈرلۈك ھەق-ھوقۇقلىرىنىڭ داۋاملىق تاجاۋۇزغا ئۇچراپ كېلىۋاتقانلىقىنى بىلدۈرگەن.

ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسى جۇڭگو ئىشلار ئىجراىيە كومىتېتى 2011‏-يىللىق دوكلاتىدا ئۇيغۇرلارنىڭ نۆۋەتتىكى ۋەزىيىتىگە كەڭ ئورۇن بەرگەن، خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇر سىياسىتىنى تەنقىدلەپ، جاڭ چۈنشيەن ئاپتونوم رايونغا باش سېكرېتار قىلىپ تەيىنلەڭەن 2010‏-يىلى 4‏-ئايدىن بۇيان خىتاينىڭ ئۇيغۇر سىياسىتىدە چوڭ ئۆزگىرىش بولمىغانلىقى، ئۇيغۇرلارنىڭ كىشىلىك ھوقۇقى ۋە تۈرلۈك ھەق-ھوقۇقلىرىنىڭ داۋاملىق تاجاۋۇزغا ئۇچراپ كېلىۋاتقانلىقىنى بىلدۈرگەن. ئامېرىكا ھۆكۈمىتىدىن ئۇيغۇرلارنىڭ ۋەزىيىتىگە كۆڭۈل بۆلۈشنى تەلەپ قىلغان.