ئۇيغۇر دىيارىدا جىددىي ئەھۋاللارغا تاقابىل تۇرۇش 1-دەرىجىلىك تەدبىرى يولغا قويۇلغان

يوللانغان ۋاقتى:2020-01-28| سەھىپە: خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى تەۋەسىدە، 1-ئاينىڭ 23-كۈنى «ۋۇخەن ۋىرۇسى» بىلەن يۇقۇملانغان ئۆپكە ياللۇغى دەپ ئېنىق دىياگنوز قويۇلغان ۋە سىرتقى ئۆلكىلەردىن ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىغا كىرگەن ئىككى كېسەللىك بايقالغانىدى.

1-ئاينىڭ 25-كۈنى، يېڭى تىپتىكى تاجسىمان ۋىرۇس يۇقۇمىغا تاقابىل تۇرۇش ئۈچۈن، ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى ئېغىر ۋە زور تاسادىپىي ئاممىۋى سەھىيە ۋەقەسىگە قارىتا «جىددىي ئەھۋاللارغا تاقابىل تۇرۇش 1-دەرىجىلىك لايىھەسى» نى يولغا قويغان. شۇ كۈننىڭ ئۆزىدە ئۇيغۇر دىيارىدا يۇقۇمدار كۆپەيگەنلىكى جەزملەشتۈرۈلگەن بولۇپ، ئۇيغۇر دىيارىدا يۇقۇملانغانلار جەمئىي 5 نەپەرگە چىققان. بۇنىڭ 4 نەپىرى ئۈرۈمچىدە، يەنە بىرى غۇلجىدا بايقالغان. بۇلاردىن باشقا جىددىي كۆزىتىلىۋاتقانلار 204 نەپەرگە يېتىدىكەن. ھازىرغىچە بۇ ۋىرۇس سەۋەبلىك ئۆلگەنلەر ئۇيغۇر دىيارىدا تېخى كۆرۈلمىگەن.

ئۇيغۇر دىيارىنىڭ ئاممىۋى قاتناش ۋە ئاۋىئاتسىيە ئۇچۇر سۇپىسىدىن مەلۇم بولۇشىچە، 27-يانۋار كۈنى، ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىدىن باشقا ئۆلكىلەرگە بىۋاسىتە قاتنايدىغان بارلىق ھاۋا ۋە تاش يول قاتنىشى پۈتۈنلەي توختىتىلغان.

27-يانۋار «يەھۇدىي قىرغىنچىلىقىنى خاتىرىلەش» كۈنىدە ئۇيغۇرلار دۇنيادىن ۋەدىسىدە تۇرۇشنى تەلەپ قىلدى

يوللانغان ۋاقتى:2020-01-28| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر د ئۇ ق غا ئالاقىدار خەۋەرلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ھەر يىلى 27-يانۋار كۈنى ناتسىستلارنىڭ يەھۇدىيلارغا يۈرگۈزگەن قىرغىنچىلىقىنى ۋە ئۇ قىرغىنچىلىقتا ھاياتىدىن ئايرىلغان مىليونلارچە كىشىنى ئەسلەيدىغان كۈن. 1945-يىلى 27-يانۋار كۈنى، سابىق سوۋېت ئىتتىپاقى قوشۇنلىرى ناتسىستلارنىڭ كونتروللۇقىدىكى پولشاغا كىرگەندە ناتسىستلارنىڭ ئەڭ چوڭ يىغىۋېلىش لاگېرى بولغان-ئاشۋېتىز لاگېرىنى ۋە ئۇ لاگېرلاردا ئۆلۈمگە مەھكۇم بولغان 7000 دىن ئوشۇق يەھۇدىي تۇتقۇننى بايقىغان. ئاشۋېتىز لاگېرى ئازاد قىلىنغان 1945‏‏-يىلى، 27-يانۋار، شۇندىن بۇيان دۇنيا مىقياسىدا «يەھۇدىي قىرغىنچىلىقىنى خاتىرىلەش كۈنى» سۈپىتىدە خاتىرىلىنىپ كېلىنمەكتە.

بۇ كۈن مۇناسىۋىتى بىلەن دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدا تۈرلۈك پائالىيەتلەر ئۆتكۈزۈلۈپ، ئىنسانىيەت تارىخىدىكى بىر قارا داغ ھېسابلىنىدىغان مەزكۇر قورقۇنچلۇق تارىخنىڭ قايتا تەكرارلانماسلىقى ئۈچۈن چاقىرىقلار ئېلان قىلىندى. ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىمۇ بۇ ھەقتە ئېلان قىلغان باياناتىدا يەھۇدىي قىرغىنچىلىقىدا زىيانكەشلىككە ئۇچرىغۇچىلاردىن ھال سوراش بىلەن بىرگە، بۇ تارىخنىڭ تەكرارلانماسلىقى كېرەكلىكىنى تەكىتلىدى.

دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى بولسا بۈگۈن تىۋىتتىر ئارقىلىق ئېلان قىلغان باياناتىدا ھازىر خىتايدا 1 مىليوندىن 3 مىليونغىچە ئۇيغۇر قاتارلىق مىللەتلەرنىڭ لاگېرغا قامالغانلىقىنى تەكىتلەپ: «بىز، تارىخنىڭ تەكرارلىنىشىغا يول قويماسلىقىمىز، دۇنيانىڭ ھەرقانداق يېرىدە كىشىلىك ھوقۇق ئۈچۈن كۈرەش قىلىشىمىز كېرەك» دېدى.

ئامېرىكادىكى ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى رەئىسى، ئادوۋكات نۇرىي تۈركەل بۈگۈن رادىيومىزنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلىپ، «ھەرقايسى ھۆكۈمەتلەر يەھۇدىي قىرغىنچىلىقىدىن كېيىن بەرگەن ‹قايتا تەكرارلانمىسۇن›دېگەن ۋەدىسىگە ئەمەل قىلىشى كېرەك»، دېدى. بولۇپمۇ ئۇ، بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنى ئۆز مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشقا چاقىردى.

تەيۋەنلىك ساياھەتچىنىڭ ئادەمسىز قەشقەر كوچىلىرىنى زىيارەت قىلىشى دىققەت قوزغىدى

يوللانغان ۋاقتى:2020-01-28| سەھىپە: خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئۆزىنى ئابۇ دەپ ئاتىغان تەيۋەنلىك بىر ساياھەتچىنىڭ 5-يانۋار كۈنى يۇتۇب قانىلىغا يوللىغان قەشقەر ھەققىدىكى سىن فىلىمىنىڭ ئىككى ھەپتە ئىچىدىلا كۆرۈلۈش قېتىم سانى نەچچە مىڭغا يەتكەن.

سىن فىلىم باشلىنىشى بىلەنلا بۇ تەيۋەنلىك ساياھەتچى ئۆزىنىڭ ئۇيغۇر دىيارىنىڭ شىمالىدىكى مەشھۇر ساياھەت مەركەزلىرىدىن قاناس، تۇرپان قۇمۇل قاتارلىق جايلاردا زىيارەتتە بولغانلىقىنى بىلدۈرگەن. ئۇ قەشقەر زىيارىتى ھەققىدىكى بۇ سىن فىلىمىدە ئۇيغۇر دىيارىنىڭ تەبىئىي گۈزەللىكى ھەققىدىكى تەسىراتلىرىنى بايان قىلىش بىلەن بىللە زىيارەت جەريانىدا ھېس قىلغان ئاچچىق ھەسرەتلىرىنىمۇ بايان قىلغان.

20 مىنۇتلۇق بۇ فىلىمدا تەيۋەنلىك ساياھەتچى ئىلگىرى قەشقەرنىڭ مەشھۇر ساياھەت مەركەزلىرىدىن بىرى بولغان كوزىچى، يار بېشى مەھەللىلىرىنىڭ بۈگۈنكى كۈنگە كەلگەندە ئاۋاتلىقىنى يوقىتىپ، دەرۋازىلىرىغا قۇلۇپ سېلىنغان، كوچىلىرىدا ئادەم قالمىغان بىر ھالەتكە چۈشۈپ قالغانلىقىنى كۆرسىتىدۇ. ئۇ خەلقئارا تاراتقۇلاردا كۆپلەپ بېرىلىۋاتقان ئۇيغۇرلارنىڭ لاگېرلارغا قامىلىشى توغرىلىق خەۋەرلەرنىڭ ئۆزىنىڭ ئىككى ئايلىق ئۇيغۇر دىيارى ساياھىتىدە كۆرگەن ئەمەلىيىتىدە بىرمۇ-بىر ئىسپاتلانغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ.

ئۇيغۇرلار ميۇنخېندا ۋەتەن قۇربانلىرىنى خاتىرىلىدى

يوللانغان ۋاقتى:2020-01-28| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر د ئۇ ق غا ئالاقىدار خەۋەرلەر يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

25-يانۋار كۈنى گېرمانىيەدە ياشايدىغان ۋە باشقا بىر قىسىم مەملىكەتلەردىن كەلگەن ئۇيغۇرلار ميۇنخېنغا جەم بولۇپ، د ئۇ ق رەئىسى دولقۇن ئەيسا ئەپەندىنىڭ دادىسى مەرھۇم ئەيسا مەمەت ۋە ئامېرىكىدا ياشاپ ۋاپات بولغان 1944-1946-يىللىرى شەرقىي تۈركىستان ئىنقىلابىغا قاتناشقان مەرھۇم ئەدھەمجان زاكىرخان قاتارلىقلار ۋە ئۇيغۇر دىيارىدا ھاياتىدىن ئايرىلغان ۋەتەن قۇربانلىرىنى خاتىرىلەپ، خەتمە-قۇرئان قىلدى.

25-يانۋار كۈنى گېرمانىيەنىڭ ميۇنخېن شەھىرىدە د ئۇ ق رەئىسى دولقۇن ئەيسا ئەپەندىنىڭ دادىسى مەرھۇم ئەيسا مەمەت، ئامېرىكىدا 24-يانۋار قازا قىلغان مەرھۇم ئەدھەمجان زاكىر شۇنداقلا ئۇيغۇر دىيارىدا قازا قىلغان بارلىق شېھىتلارنىڭ روھىغا ئاتاپ قۇرئان تىلاۋەت ۋە نەزىر پائالىيىتى ئۆتكۈزۈلدى.

پائالىيەتكە ئامېرىكا، كانادا، بېلگىيە، گوللاندىيە ۋە گېرمانىيەنىڭ ھەرقايسى شەھەرلىرىدىن كەلگەن 200 گە يېقىن كىشى قاتناشتى. پائالىيەت قۇرئان تىلاۋەت بىلەن باشلاندى.

لوپتىكى «قانۇنسىز كىتاب» دېلوسىدا قانات ئاستىغا ئالغۇچىنىڭ 7 يىل، ئېلىنغۇچىنىڭ 4 يىل كېسىلگەنلىكى دەلىللەندى

يوللانغان ۋاقتى:2020-01-28| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خالىغانچە تۇتقۇن قىلىش خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئالدىنقى كۈنى رادىيومىزدا لوپ ناھىيەسىدە يۈز بەرگەن ئاتالمىش «قانۇنسىز كىتاب» دېلوسىدا سامپۇل يېزىسىنىڭ باشىلىقى بىلەن بىرلىكسەپ كادىرىنىڭ «جىنايەتچىنى قانات ئاستىغا ئېلىش» بىلەن ئەيىبلىنىپ 7 يىللىقتىن كېسىلگەنلىكى خەۋەر قىلىنغان ئىدى. مۇھاجىرەتتىكى لوپلۇقلاردىن بىرى رادىيومىزغا ئۇچۇر يوللاپ، ئەنە شۇ دېلودا ئاتالمىش «قانات ئاستىغا ئېلىنغۇچى» نىڭ سامپۇلنىڭ كەلەنتە كەنتىدىكى توختى روزى دېگەن كىشى ئىكەنلىكىنى مەلۇم قىلدى. مۇخبىرىمىزنىڭ بۇ ھەقتە يەنىمۇ ئىلگىرىلەپ ئېلىپ بارغان ئېنىقلاشلىرى داۋامىدا توختى روزىنىڭ شۇ دېلودا «قانۇنسىز كىتاب ساقلاش» بىلەن ئەيىبلىنىپ ئوغلى بىلەن بىرلىكتە 4 يىللىقتىن كېسىلگەنلىكى ۋە نۆۋەتتە جازا مۇددىتىنى تۈگىتىپ بولغانلىقى ئاشكارىلاندى.

ھۆرمەتلىك رادىيو ئاڭلىغۇچىلار، 2015 ‏-يىلى لوپ ناھىيەسى سامپۇل يېزىسىنىڭ باشلىقى ئابلىكىم مەتتۇرسۇن بىلەن بىرلىكسەپ كادىرى مەتئېزىز مەتتوختىنىڭ 7 يىللىق كېسىلىشىگە سەۋەپ بولغان ئاتالمىش «جىنايەتچىنى قانات ئاستىغا ئېلىش دېلوسى» دا «قانات ئاستىغا ئېلىنغۇچى» نىڭ كىم ئىكەنلىكىنى ئايدىڭلاشتۇرۇش ئۈچۈن لوپتىكى ئالاقىدار ئورگانلارغا قايتىدىن تېلېفون قىلدۇق.

«CGTN» قانىلى خىتاينىڭ ئۇيغۇر دىيارىدىكى مازارلىقلارغا بۇزغۇنچىلىق قىلمىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈردى

يوللانغان ۋاقتى:2020-01-24| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

CNN تېلېۋىزىيەسى يېقىندا ئۇيغۇر ئېلىدىكى قەدىمىي مازارلىقلارنىڭ قاتتىق ۋەيرانچىلىققا ئۇچراۋاتقانلىقى ھەققىدە بىر مەخسۇس خەۋەر تارقاتقان ئىدى. CNN تېلېۋىزىيەسى بۇ پروگراممىسىدا مۇشۇ ساھەدە ئىزدىنىۋاتقان تەتقىقاتچىلار ۋە گۇگۇل خەرىتىسىدە تارتىلغان سۈرەتلەرنى ئانالىز قىلىپ، ئۇيغۇر ئېلىدا يېقىنقى ئىككى يىل ئىچىدە 100 دىن ئوشۇق قەدىمىي مازارلىق ۋەيران قىلىنغانلىقىنى بىلدۈرگەن ئىدى. CNN تېلېۋىزىيەسى بۇ پروگراممىسىدا يەنە لوندوندا ياشايدىغان ئۇيغۇر زىيالىيلىرىدىن ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن ئەپەندىنى زىيارەت قىلغان بولۇپ، ئەزىز ئەيسا دادىسى ئەيسا ئابدۇللا 2017-يىلى 11-ئايدا ۋاپات بولغاندا يەرلىككە قويۇلغان شايار مازارلىقىنىڭ تۈزلىۋېتىلگەنلىكىنى، ھازىر بۇ مازارلىقنىڭ گۇگۇل خەرىتىسىدىن كۆرۈنمەيدىغانلىقىنى ئېيتقان. ئۇ يەنە ئۆزىنىڭ ئائىلىسى بىلەنمۇ ئالاقىسى كېسىلگەنلىكتىن دادىسىنىڭ مازارلىقىنىڭ قەيەرگە يۆتكەلگەنلىكىدىنمۇ خەۋەر ئالالمايۋاتقانلىقىنى ئېيتقان.

نەتىجىدە خىتاينىڭ ھۆكۈمەت ئاۋازى بولغان «يەرشارى ۋاقتى گېزىتى» ۋە خىتاي مەركىزى تېلىۋىزىيەسىنىڭ چەتئەللەرگە قاراتقان تەشۋىقات ئاپاراتى بولغان «CGTN» تور تېلېۋىزىيەسى 13-يانۋار كۈنى دەرھال بۇنىڭغا قارشى بىر ۋىدىيو ئىشلەپ تارقاتتى. ئۇنىڭدا CNN تېلېۋىزىيەسىگە ھەمدە ئۇنىڭدا گۇۋاھلىق بەرگەن ئەزىز ئەيساغا ھۇجۇم قىلدى.

«قانۇنسىز كىتاب» قا كۆز يۇمغان ئىككى ئۇيغۇر يېزا كادىرى 7 يىللىقتىن كېسىۋېتىلگەن

يوللانغان ۋاقتى:2020-01-24| سەھىپە: خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

«قانۇنسىز كىتاب» قا كۆز يۇمغان يېزا باشلىقى ئابلىكىم مەتتۇرسۇن بىلەن بىرلىكسەپ كادىرى مەمەتئېزىز مەتتوختى 7 يىللىقتىن كېسىۋېتىلگەن.

خوتەن ۋەزىيىتىدىن خەۋەردار كىشىلەردىن بىرى رادىيومىزغا ئۇچۇر يوللاپ، لوپ ناھىيە سامپۇل يېزىسىنىڭ باشلىقى ئابلىكىم مەتتۇرسۇن بىلەن مەزكۇر يېزىنىڭ بىرلىكسەپ خادىمى مەمەتئېزىز مەتتوختىنىڭ بىر قېتىملىق ئۆي تەكشۈرۈش داۋامىدا بىر ئائىلىدىكى ئاتالمىش «قانۇنسىز دىنىي كىتاب» لارغا كۆز يۇمغانلىقى ئۈچۈن، يەنى ھۆكۈمەتكە دوكلات قىلمىغانلىقى ئۈچۈن «جىنايەتچىنى قانات ئاستىغا ئېلىش» بىلەن ئەيىبلىنىپ، 7 يىللىقتىن كېسىۋېتىلگەنلىكىنى مەلۇم قىلدى. مۇخبىرىمىزنىڭ بۇ ھەقتىكى ئېنىقلىشى داۋامىدا بۇ ۋەقەنىڭ 2015-يىلى يۈز بەرگەنلىكى ۋە مەزكۇر ئىككى خادىمنىڭ 5 يىلدىن بۇيان كېرىيە تۈرمىسىدە يېتىۋاتقانلىقى دەلىللەندى.

ۋەزىيەتتىن خەۋەردار كىشىنىڭ مەلۇم قىلىشىچە، لوپ ناھىيەسىنىڭ سامپۇل يېزىسىدا2012-يىلى ئېلىپ بېرىلغان بىر قېتىملىق ئۆي تەكشۈرۈشتە يېزىدىكى بىر ئۆيدىن ھەج ئىبادىتىنىڭ تەرتىپ ۋە قائىدىلىرى ھەققىدە تۈزۈلگەن بىر كىتاب بايقالغان. ئۇ مەزگىلدە ھەج سەپىرىگە بەلگىلىك دەرىجىدە رۇخسەت قىلىنىۋاتقان ھەم ھۆكۈمەتمۇ ھەج ئۆمىكى تەشكىللەۋاتقان بولغاچقا تەكشۈرۈش گۇرۇپپىسىدىكى خادىملار مەزكۇر كىتابنى «قانۇنسىز كىتاب» لار قاتارىدا سانىمىغان. تەكشۈرۈش گۇرۇپپىسى تەركىبىدىكى يېزا باشلىقى ئابلىكىم مەتتۇرسۇن خىزمەت گۇرۇپپىسىدىكىلەرگە كىتابنىڭ مەزمۇنىدا ھېچقانداق بىر سەزگۈر تېما يوقلۇقىنى ئەسكەرتىپ، كىتابنى ئۆي ئىگىسىگە قايتۇرۇپ بەرگەن. ئەمما كىتابنىڭ مۇقاۋىسىنىڭ ئالاھىدە ئىشلەنگەن بولۇشى، كىتاب نامىنىڭ ئەرەب ئېلىپبەسىدە ھۆسنخەت بىلەن يېزىلىشى، خىزمەت گۇرۇپپىسىدىكى خىتاي كادىرنىڭ دىققىتىنى تارتقان ۋە گۇمانىنى قوزغىغان.

ئىستانبۇلدىكى ئۇيغۇر ئاياللىرىنىڭ رېياللىقى ئەندىشە قوزغىماقتا

يوللانغان ۋاقتى:2020-01-24| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئۇيغۇر رايونىدا كۈنسېرى جىددىيلىشىۋاتقان سىياسىي ۋەزىيەتنىڭ تەسىرى مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارنىڭ ئائىلە ئەھۋالى ۋە تۇرمۇشىغا زور تەسىر كۆرسەتمەكتە. خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ زور كۆلەملىك تۇتقۇن قىلىش ھەرىكىتى، يىغىۋېلىش لاگېرلىرى تۈزۈلمىسى ۋە مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارنىڭ ۋەتەندىكىلەر بىلەن بولغان ئالاقىسىنىڭ ئۈزۈۋېتىلىشى قاتارلىق سىياسىي سەۋەبلەر تۈپەيلى ئائىلىسىدىن ئايرىۋېتىلگەن، ئىقتىسادىي ئىمكانىيەتلىرىدىن مەھرۇم قالغان ئاياللارنىڭ تۇرمۇشىدىكى ماددىي ۋە مەنىۋى قىيىنچىلىقلار تۈركىيەدىكى ئۇيغۇرلار يولۇقۇۋاتقان مۇھىم مەسىلىلەرنىڭ بىرى بولماقتا.

يېقىندا «ھىرا» مەدەنىيەت ۋە مائارىپ ۋەخپى، ئىستانبۇلنىڭ زەيتىنبۇرنۇ ۋە سەفاكۆي رايونلىرىدا ئولتۇرۇشلۇق 200 دىن ئارتۇق ئايالنى زىيارەت قىلىش ئارقىلىق بىر قىسىم مەلۇماتلارغا ئىگە بولغان. ئىستاتىستىكىدا كۆرسىتىلىشىچە، تۈرمىگە سولانغان، يوقاپ كەتكەن ۋە قايتۇرۇۋېتىلگەنلەر بولۇپ جەمئىي 15 پىرسەنت ئايالنىڭ ئائىلىسى سىياسىي سەۋەبلەر تۈپەيلى پارچىلانغان. زىيارەت قىلىنغان ئاياللارنىڭ 93 پىرسەنتىنىڭ پەرزەنتى بار بولۇپ، 29 پىرسەنتىنىڭ پەقەتلا كىرىمى يوق، 34 پىرسەنتىنىڭ بولسا ئايلىق كىرىمى 200 دوللارغىمۇ بارمايدىكەن. ئىستاتىستىكا جەريانىدا 50 پڭرسەنت ئايالنىڭ ئىشسىز ئىكەنلىكى ئېنىقلانغان.

ئەنگلىيە ئۇيغۇر رايونىدىكى كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىرىگە ئېمبارگو يۈرگۈزۈشنى ئويلاشماقتا

يوللانغان ۋاقتى:2020-01-24| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئەنگلىيە پارلامېنتىنىڭ يۇقىرى كېڭىشى بولغان ئاقسۆڭەكلەر پالاتاسىنىڭ 20‏-يانۋار ئۆتكۈزۈلگەن يىغىنىدا ئۇيغۇرلارنىڭ ۋەزىيىتى، خىتاينىڭ ئۇلارغا تۇتۇۋاتقان مۇئامىلىسى ئوتتۇرىغا قويۇلۇپ، ئەنگلىيەنىڭ بۇنىڭغا قانداق ئىنكاس بىلدۈرۈشى كېرەكلىكى مۇنازىرە قىلىندى.

يىغىندا ئەنگلىيەنىڭ كىشىلىك ھوقۇق ئىشلىرىغا مەسئۇل دۆلەت مىنىستىرى، ئاقسۆڭەكلەر پالاتاسىنىڭ ئەزاسى لورد نازىر ئەخمەت ئەنگلىيە پارلامېنت ئەزالىرىنىڭ بۇ ھەقتىكى سوئاللىرىغا جاۋاب بېرىپ، ھۆكۈمەتنىڭ ماگنىتىسكىي قانۇنى چىقىرىشنى ئويلىشىۋاتقانلىقىنى بىلدۈرگەن. ئۇنىڭ تەكىتلىشىچە، ئەنگلىيە ھۆكۈمىتى ماگنىتىسكىي قانۇن لايىھىسى سۇنۇپ، كىشىلىك ھوقۇقنى دەپسەندە قىلغۇچىلارنىڭ ئەنگلىيەگە كىرىشىنى چەكلەشنىڭ يولىنى قىلماقتىكەن.

20‏-يانۋار ئۆتكۈزۈلگەن يىغىندا ئالدى بىلەن ئەنگلىيە ئاقسۆڭەكلەر پالاتاسىنىڭ ئەزاسى بارونە ۋارسى سۆز قىلىپ، خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا تۇتۇۋاتقان مۇئامىلىسىگە ھۆكۈمەتنىڭ قانداق باھا بېرىدىغانلىقى، «خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ بۇ خىل مۇئامىلىسىگە قارىتا(ھۆكۈمەت) قانداق دىپلوماتىك ھەرىكەتلەردە بولغانلىقى» نى سورىغان.

كانادانىڭ تورونتو، كالگېرى، ۋانكوۋېر شەھەرلىرىدە ئۇيغۇر مەسىلىسى ئاڭلىتىلغان

يوللانغان ۋاقتى:2020-01-24| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر د ئۇ ق غا ئالاقىدار خەۋەرلەر

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئامېرىكادىكى «ئۇيغۇر ھەرىكىتى» تەشكىلاتىنىڭ باشلىقى روشەن ئابباس خانىم كانادادىكى IDRF، يەنى «مۇسۇلمانلار خەيرى-ساخاۋەت جەمئىيىتى» نىڭ ئورۇنلاشتۇرۇشى بىلەن كانادانىڭ تورونتو، كالگېرى قاتارلىق شەھەرلىرىدە دوكلات بەرگەن.

ئۇ مەزكۇر دوكلات بېرىش يىغىنلىرىدا ئۇيغۇر پائالىيەتچىلىرىنىڭ خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان سىياسىي باستۇرۇشى ھەققىدە سۆز قىلغانلىقىنى، يىغىن ئەھلىنىڭ بۇ دوكلاتلارغا قارىتا ئىنكاسىنىڭ كۈچلۈك بولغانلىقىنى ۋە يىغىنغا قاتناشقان سىياسىي ئەربابلارنىڭ ئۇيغۇرلار ئۈچۈن قانداق ياردەم بېرىش مەسىلىسىنى بىردەك ئوتتۇرىغا قۇيغانلىقىنى بىلدۈردى.

دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ باش تەپتىشى ئابلىكىم ئىدرىس ئەپەندى بۇ قېتىم كانادانىڭ تورونتو، كالگېرى، ۋانكوۋېر شەھەرلىرىدە ئېلىپ بېرىلغان پائالىيەتلەرنىڭ ئەمىلى ئۈنۈمىنىڭ يۇقىرى بولغانلىقىنى تەكىتلەپ ئۆتتى.