روشەن ئابباس: «ئۇيغۇرلار: خىتاينىڭ جازا لاگېرلىرى ئۈنسىز دۇنيادا»

يوللانغان ۋاقتى:2019-06-01| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئامېرىكا ھۆكۈمىتى يېقىندىن بۇيان ئۇيغۇرلارنىڭ ۋەزىيىتىگە يېقىندىن كۆڭۈل بۆلۈپ، ئۇنىڭ خەلقئارادا كۈنتەرتىپكە كېلىشى ئۈچۈن زور تىرىشچانلىقلارنى كۆرسىتىۋاتقان بىر مەزگىلدە، ئاۋسترىيەنىڭ پايتەختى ۋىيېننا شەھىرىدىكى ئامېرىكا ئەلچىخانىسى 28-ماي ئۇيغۇر ۋەزىيىتى تونۇشتۇرۇلغان بىر دوكلات بېرىش يىغىنى ئۇيۇشتۇردى.

مەزكۇر يىغىنغا مۇناسىۋەتلىك ئۇچۇر ئاۋسترىيەدە تۇرۇشلۇق ئامېرىكا ئەلچىخانىسىنىڭ فەيسبوك بېتىدە ئېلان قىلىنغان بولۇپ، بۇ ئاۋسترىيەدىكى «ئامېرىكا مەدەنىيەت سارىيى» دا ئېچىلغان. بۇنىڭغا ئامېرىكادىكى «ئۇيغۇر ھەرىكىتى» تەشكىلاتىنىڭ دىرېكتورى روشەن ئابباس خانىم قاتناشقان ۋە «ئۇيغۇرلار: خىتاينىڭ جازا لاگېرلىرى ئۈنسىز دۇنيادا» دېگەن تېمىدا دوكلات بەرگەن.

«ئوسلو ئەركىنلىك مۇنبىرى» دە ئۇيغۇرلار مەسىلىسى تونۇشتۇرۇلدى

يوللانغان ۋاقتى:2019-05-30| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

باش شتابى نيۇ-يورك شەھىرىدىكى «كىشىلىك ھوقۇق فوندى» 2009-يىلىدىن بۇيان ئوسلو شەھىرىدە يىلدا بىر قېتىم «ئوسلو ئەركىنلىك مۇنبىرى» يىغىنى ئېچىپ كېلىۋاتقان بولۇپ، يىغىندا نۇقتىلىق قىلىپ كىشىلىك ھوقۇقنىڭ ئاياق-ئاستى بولۇشى، ھاكىممۇتلەق ھۆكۈمەتلەرنىڭ ئەڭ يېقىنقى ئەھۋالىغا قاراپ چىقىش قاتارلىق مەسىلىلەر مۇھاكىمە قىلىنىدۇ.

27-مايدىن 29-مايغىچە ئېچىلىدىغان بۇ يىللىق يىغىن لەرزان مۇزىكا ساداسى ئىچىدە باشلاندى. ئىنسانىي مۇھەببەتنىڭ ئۇلۇغلۇقى ۋە دۇنيانىڭ گۈزەللىكى تولىمۇ نەپىسلىك بىلەن زىچ جىپسىلاشقان كۈي زالدىكى كىشىلەرنىڭ يۈرەك تارىنى قاتتىق چەككەنلىكى ئولتۇرغانلارنىڭ چىراي ئىپادىلىرىدىن مانا مەن، دەپلا چىقىپ تۇراتتى. 

روشەنگۈل تاشمەمەت: ئېرىم ئۆمەربەك ئازاد بولدى ئەمما ئىنىم ۋە ئوغلۇم ئائىلىسى بويىچە لاگېرغا قاماقلىق

يوللانغان ۋاقتى:2019-05-30| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى جازا لاگېرلىرى خالىغانچە تۇتقۇن قىلىش خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

لاگەر شاھىتى ئۆمەر بېكەلىنىڭ ئايالى روشەنگۈل تاشمەمەتنىڭ ئوغلى ۋە ئىنىسى ئائىلىسى بويىچە لاگېرلارغا قاماقلىق ئىكەن.

خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ لاگېرلىرىنىڭ ئىچكى ئەھۋالىنى دۇنياغا ئاشكارىلىغان پائالىيەتچى ئۆمەربەك ئېلىنىڭ ئايالى روشەنگۈل خانىمنىڭ بىلدۈرۈشىچە، قازاقىستان پۇقراسى بولغان ئېرى ئۆمەر بەكئەلى 2017-يىلى لاگېرغا قامالغاندىن كېيىن ئۇزۇن مەزگىللىك سۈرۈشتۈرۈش نەتىجىسىدە 2018-يىلى لاگېردىن قويۇپ بېرىلىپ قازاقىستانغا قايتۇرۇلغان بولسىمۇ، ئەمما ئۆمەر بېكئەلى بىلەن ئوخشاش مەزگىلدە تۇتقۇن قىلىنغان ئوغلى ئېلى تاشمۇمەت ۋە ئىنىسى شىرمۇھۇھەممەت ئائىلىسى بويىچە ئىككى يىلدىن بۇيان لاگېرلارغا قاماقلىق ئىكەن، شۇنىڭدەك ئۇنىڭ غۇلجىدا بېقىمسىز قالغان ياشانغان ئانىسىنىڭ ئەھۋالىمۇ مەلۇم ئەمەس ئىكەن. ئۆمەر بېكەلى ئەپەندىمۇ زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلىپ، «بۇ ئائىلىنىڭ بېشىغا كەلگەن ئېغىر قىسمەتلەر پۈتكۈل شەرقىي تۈركىستان خەلقىنىڭ بېشىغا كەلگەن ئورتاق پاجىئە» دەپ تەكىتلىدى.

ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقى: «خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قىلىۋاتقىنى ‹تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش› كۈرىشى ئەمەس، بەلكى بىر يىرگىنچلىك باستۇرۇش»

يوللانغان ۋاقتى:2019-05-25| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى جازا لاگېرلىرى خالىغانچە تۇتقۇن قىلىش خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىنىڭ خەلقئارا دىنىي ئەركىنلىككە مەسئۇل ئالاھىدە ئەلچىسى سام بروۋنبەك ۋە ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقى تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش بۆلۈمىگە مەسئۇل ئالاھىدە ئەلچى نەيسان سەيلس 22-ماي كۈنى «خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قىلىۋاتقىنى ‹تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش› كۈرىشى ئەمەس، بەلكى بىر يىرگىنچلىك باستۇرۇش» سەرلەۋھىلىك بىرلەشمە ماقالىسىنى ئېلان قىلىپ، خىتاينىڭ «تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش» دېگەن خەلقئاراۋى ئاتالغۇنى سۇيىئىستېمال قىلىپ كەلگەنلىكىنى قاتتىق ئەيىبلىدى.

د ئۇ ق رامازاندا جازا لاگېرلىرى مەسىلىسىنى ئىسلام دۇنياسىغا ئاڭلىتىشقا تىرىشماقتا

يوللانغان ۋاقتى:2019-05-25| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى جازا لاگېرلىرى خەۋەرلەر د ئۇ ق غا ئالاقىدار خەۋەرلەر نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ خادىملىرى رامازان ئېيىدا گۇرۇپپىلار بويىچە ئىسلام تەشكىلاتلىرىنى زىيارەت قىلىپ، ئۇيغۇر دىيارىدىكى جازا لاگېرلىرى مەسىلىسىنى ئاڭلاتماقتا.

د ئۇ ق رەھبەرلىرىنىڭ قارىشىچە، بۈگۈنكى كۈندە ئامېرىكا، گېرمانىيە قاتارلىق غەرب دېموكراتىك ئەللىرىدە ئۇيغۇر دىيارىدىكى جازا لاگېرلىرى مەسىلىسى جىددىي تېما سۈپىتىدە كۈنتەرتىپتە تۇرۇۋاتقان بولسىمۇ، ئەمما بۇنىڭغا نىسبەتەن ئىسلام ۋە تۈرك دۇنياسىدىن يەنىلا يېتەرلىك دەرىجىدە سادا يوق ئىكەن. تۈركىيە، كۇۋەيت ۋە مالايسىيانىڭ جازا لاگېرلىرىغا قارشى ئىپادىلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، مۇتلەق كۆپ قىسىم تۈرك ۋە ئىسلام ئەللىرى يەنىلا سۈكۈت قىلىشنى داۋاملاشتۇرماقتىكەن. ھەتتا ئىسلامنىڭ مەركىزى سانالغان سەئۇدى ئەرەبىستان، شۇنداقلا پاكىستان قاتارلىق دۆلەتلەر 3 مىليون ئۇيغۇر مۇسۇلمانلىرىنى جازا لاگېرلىرىدا قىيناۋاتقان خىتاينى ئاشكارا قوللاپ ئىپادە بىلدۈرگەن.

«ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قانۇن لايىھەسى» ئامېرىكا كېڭەش پالاتاسى تاشىقى مۇناسىۋەتلەر كومىتېتىدا ماقۇللۇقتىن ئۆتتى

يوللانغان ۋاقتى:2019-05-25| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

«ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق سىياسىتى قانۇن لايىھەسى» ئامېرىكا كېڭەش پالاتاسى تاشىقى مۇناسىۋەتلەر كومىتېتىدا ماقۇللۇقتىن ئۆتتى.

ئاۋام پالاتا ئەزاسى ماركو رۇبىيو ۋە بوب مەنەندەز قاتارلىقلار 22- ماي بايانات بېرىپ، «ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق سىياسىتى قانۇن لايىھەسى» نىڭ ئاۋام پالاتاسى تاشقى مۇناسىۋەتلەر كومىتېتىدا ماقۇللۇقتىن ئۆتكەنلىكىنى بىلدۈردى.

ئۇيغۇر ئېلىدە بەلگىلىمىدىن سىرت روزا تۇتقانلار ساقچىغا مەلۇم قىلىنىدۇ

يوللانغان ۋاقتى:2019-05-21| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئۇيغۇر ئېلىدە ئۇيغۇر، قازاق ۋە باشقىلار بولۇپ مىليونلارچە مۇسۇلمانلار خىتاينىڭ يىغىۋېلىش لاگېرلىرىغا قامالغان، پۈتۈن رايون خىتاينىڭ ئىلغار سەۋىيەدىكى نازارەت قىلىش تېخنىكاسى ئارقىلىق قاتتىق نازارەت قىلىنىۋاتقان بىر مەزگىلدە يېتىپ كەلگەن بۇ يىللىق رامىزان، دۇنيا جامائەتچىلىكىنىڭ نەزىرىنى قايتىدىن رايوندىكى مۇسۇلمانلارنىڭ رامىزاندىكى ۋەزىيىتىگە مەركەزلەشتۈرمەكتە.

ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىنىڭ مۇئاۋىن ياردەمچى مىنىستىرى سكوت بۇسبي: «ئامېرىكا ھۆكۈمىتى ئۇيغۇرلارنىڭ يېنىدا»

يوللانغان ۋاقتى:2019-05-17| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئامېرىكانىڭ مۇئاۋىن ياردەمچى تاشقى ئىشلار مىنىستىرى سكوت بۇسبي زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلىپ، ئامېرىكا ھۆكۈمىتى ۋە خەلقنىڭ ئۇيغۇرلارنىڭ يېنىدا ئىكەنلىكىنى بىلدۈردى.

سكوت بۇسبي ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىنىڭ دېموكراتىيە، كىشىلىك ھوقۇق ۋە ئەمگەك بيۇروسىنىڭ مەسئۇل رەھبىرى بولۇپ، ئۇ ئىلگىرى ئۇيغۇر ۋەزىيىتى ئۈستىدە دۆلەت مەجلىسىدە گۇۋاھلىقى بەرگەن. ئۇ گۇۋاھلىقى جەريانىدا 800 مىڭدىن 2 مىليونغىچە ئادەمنىڭ خىتاي ئۇيغۇر رايونىدا قۇرغان لاگېرلارغا قامالغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويغان ئىدى.

دۇنيا يەھۇدىي كۆزىتىش تەشكىلاتى: ئۇيغۇرلارنىڭ ۋەزىيىتىدىن يەھۇدىيلار ئۇچرىغان قىرغىنچىلىق باسقۇچلىرىنىڭ ئالامەتلىرى ئىپادىلەنمەكتە

يوللانغان ۋاقتى:2019-05-17| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئامېرىكىدىكى يەھۇدىيلارنىڭ ئەڭ كونا ئاخبارات مۇنبەرلىرىدىن «فورۋەرتس» يەنى «ئالغا» تور ژۇرنىلىنىڭ 13-ماي سانىدا باش مۇھەررىرى جەن ئېيسنېرنىڭ «خىتاينىڭ مۇسۇلمانلارغا قارىتا ئېتنىك تازىلاش ئېلىپ بېرىشىغا قارشى يەھۇدىيلارنىڭ كۆرسىتىۋاتقان قارشىلىق ئىنكاسىنىڭ رولى بولامدۇ؟» تېمىسىدا تەھرىرات ماقالىسى ئېلان قىلىندى. ماقالىدا ھازىرغىچە ئۇيغۇرلارنىڭ خىتاي تەرىپىدىن يىغىۋېلىش لاگېرلىرىغا قامالغانلىقى ھەققىدىكى خەۋەر ۋە ماقالىلەردىن مىسال كۆرسىتىپ، بىر مىليوندىن ئارتۇق مۇسۇلمانلارنىڭ خىتايدەك بىر قۇدرەتلىك دۆلەت تەرىپىدىن لاگېرغا قامىلىپ، دىنى، مەدەنىيىتى يوقىتىلىۋاتقان بولسا بۇ مەسىلىنىڭ چوقۇم بارلىق يەھۇدىيلارغا چېتىلىدىغان مەسىلە ئىكەنلىكى ھەققىدە شەپە بەرگەن ۋە خىتاينىڭ بىر مىليوندىن 3 مىليونغا قەدەر ئىنسانلارنى سولاپ ئاتالمىش قايتا تەربىيەلەش مەركىزى دەپ ئاتاۋاتقانلىقىنى، ئەينى ۋاقىتتا گىتلېر گېرمانىيەسىنىڭ يەھۇدىيلارنى سولىغان لاگېرلارنىڭ ئىشىكىگە ‹ئەمگەك بىلەن ئازاد بولىسەن› دېگەن ۋىۋىسكىنى ئېسىپ كۆز بويىغىنى بىلەن ئوخشاش يالغانچىلىق ئىكەنلىكىنى كۆرسەتكەن.

«ئەركىنلىك سارىيى» نىڭ 2019-يىللىق «ئەركىنلىك مۇكاپاتى» ئىلھام توختىغا بېرىلدى

يوللانغان ۋاقتى:2019-05-13| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ۋاشىنگتون شەھىرىدىكى «ئەركىنلىك سارىيى» ئۆزىنىڭ كىشىلىك ھوقۇق ۋە دېموكراتىيىنى ھىمايە قىلىش، شۇنداقلا ھاكىممۇتلەق ھاكىمىيەتلەرنىڭ دېموكراتىيىگە پەيدا قىلىۋاتقان خىرىسلىرىنى چەكلەش ساھەسىدىكى كۆپلىگەن خىزمەتلىرى بىلەن ئامېرىكانىڭ ئىچى ۋە تېشىدا ھەرقايسى ساھەلەرگە تونۇشلۇق بولغان غەيرىي رەسمىي ھۆكۈمەت تەشكىلاتلىرىنىڭ بىرىدۇر. 1943-يىلىدىن تارتىپ «ئەركىنلىك سارىيى» ئەركىنلىك ۋە دېموكراتىيە ساھەسىدە ئاۋانگارتلىق رولىنى ئوينىغان شەخسلەرگە يىلدا بىر قېتىم «ئەركىنلىك مۇكاپاتى» تارقىتىپ كەلمەكتە. ھازىرغىچە بۇ مۇكاپاتقا ئېرىشكەنلەر ئىچىدە ئېيسېنخوۋېر، جورج مارشال، مارتېن لۇتېر كىڭ، ۋىنستون چېرچىل، دالاي لاما، ۋاسلاۋ خاۋېل قاتارلىق دۇنيادا تونۇلغان شەخسلەر بولۇپ، 2019-يىللىق مۇكاپاتنىڭ خىتاي تۈرمىسىدىكى ئۇيغۇر زىيالىيسى ئىلھام توختىغا بېرىلىشى مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارنى تولىمۇ سۆيۈندۈرگەن بىر ھادىسە بولدى.