خىتاينىڭ مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارغا قاراتقان شەكلى ئۆزگەرگەن نازارىتى – تور خاككېرلىق ھۇجۇمى

يوللانغان ۋاقتى:2019-09-10| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

يېقىندا ئامېرىكادىكى «فوربېس» ژۇرنىلى ئېلان قىلغان بىر خەۋىرىدە «ياغاچ ئات» ناملىق خىتاي جاسۇسلۇق ۋىرۇسىنىڭ مەخسۇس «ئالما» ياكى «ئاندرويىد» تېلېفون قوللانغۇچى ئۇيغۇرلارنى نىشان قىلغانلىقى خەۋەر قىلىنغان ئىدى. 4-سېنتەبىرگە كەلگەندە ئامېرىكادىكى CNN تورىمۇ بۇ ھەقتە تەپسىلىي بىر ماقالە ئېلان قىلغان.

«خىتاي ئۇيغۇرلارنىڭ ‹ئالما› ۋە ‹ئاندرويىد› تېلېفونلىرىغا ھۇجۇم قىلىۋاتىدۇ» سەرلەۋھىلىك ماقالىدە ئاپتور چەتئەللەردىكى ئۇيغۇرلار ئەڭ كۆپ زىيارەت قىلىدىغان داڭلىق تور بەتلەردىن ئۇيغۇر ئاكادېمىيەسى تورىنى تىلغا ئېلىش ئارقىلىق، خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارنىڭ ھەر بىر ھەرىكىتىنى قانداق نازارەت قىلىپ تۇرىدىغانلىقى تەپسىلىي بايان قىلىنغان.

نۇرى تۈركەل: «خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قىلىۋاتقانلىرى سېپى ئۆزىدىن مەدەنىيەت قىرغىنچىلىقى!»

يوللانغان ۋاقتى:2019-09-10| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئۇيغۇرلار دىيارىدىكى سىياسىي باستۇرۇش خەلقئارانىڭ دىققىتىدە بولۇۋاتقاندا، ئۇنىڭغا مۇناسىۋەتلىك بىر قاتار مەسىلىلەر ھەققىدە تۈرلۈك قاراشلارنىڭ ئوتتۇرىغا چىقىۋاتقانلىقى مەلۇم. ئامېرىكادىكى ئوقۇرمەنلىرى بىرقەدەر كۆپ بولغان «سەۋەب» ژۇرنىلى يېقىندا ئامېرىكادىكى ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى تەشكىلاتى ئىدارە ھەيئىتىنىڭ رەئىسى، ئادۋوكات نۇرى تۈركەل بىلەن ئۆتكۈزگەن مەخسۇس تېمىدىكى سۆھبەتنى ئەنە شۇنىڭ جۈملىسىدىن دېيىشكە بولىدۇ.

خىتاينىڭ ب د ت غا ئەزا دۆلەتلەرنى دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى بىلەن كۆرۈشمەسلىككە چاقىرىشى تەنقىدكە ئۇچرىدى

يوللانغان ۋاقتى:2019-09-03| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر د ئۇ ق غا ئالاقىدار خەۋەرلەر يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى كىشىلىك ھوقۇق كېڭىشىنىڭ 42-نۆۋەتلىك ئومۇمىي يىغىنى ئېچىلىشقا ساناقلىق كۈنلەر قالغان بىر پەيتتە خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ جەنۋەدىكى مەركىزىدە تۇرۇشلۇق دائىمىي ئەلچىلىكى ھەرقايسى ئەزا دۆلەتلەرنىڭ ھەم شۇنداقلا خەلقئارالىق ئورگانلارنىڭ جەنۋەدە تۇرۇشلۇق ئەلچىلىكلىرىگە مەخسۇس دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى ھەققىدە بىر رەسمىي مەكتۇپ يوللىغان.

خىتاينىڭ لاگېرلاردا ئوينىغان «ياسالما ئويۇنلىرى» ئالبانىيەلىك مۇستەقىل تەتقىقاتچىنى ئىشەندۈرەلمىدى

يوللانغان ۋاقتى:2019-09-03| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

خىتاي ھۆكۈمىتى 16-ئاۋغۇست كۈنى ئافغانىستان، ئالبانىيە، باڭلادېش، ھىندىستان، قازاقىستان، قىرغىزىستان، پاكىستان، سەئۇدى ئەرەبىستان، قاتار، تۈركىيە، ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى، رۇسىيە، كورېيە، ياپونىيە، شىۋېتسىيە قاتارلىق 15 دۆلەتتىن كەلگەن مۇخبىرلار ۋەكىللىرىنى ئۇيغۇر دىيارىنىڭ ئۈرۈمچى، ئاقسۇ، قەشقەر قاتارلىق جايلىرىدا زىيارەتكە ئورۇنلاشتۇرغان.

دەررىن بايلېر: «مىللەتلەر ئارا تويلىشىش دەۋرىدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ مۇھەببىتى»

يوللانغان ۋاقتى:2019-08-21| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ھۆرمەتلىك رادىئو ئاڭلىغۇچىلار، يېقىنقى يىللاردىن بۇيان خىتاي ھۆكۈمەت ئاخباراتلىرىدا ۋە باشقا ئىجتىمائىي تورلاردا خىتايلار بىلەن ئۇيغۇرلارنىڭ تويلاشقانلىقى ھەققىدە توي خەۋەرلىرى ھەم شۇنداقلا يەنە خىتاي ئەرلىرىنى ئۇيغۇر ئېلىگە بېرىپ ئۇيغۇر ئاياللىرىغا ئۆيلىنىشكە ئوچۇق چاقىرىدىغان تەشۋىقاتلار كۆرۈنەرلىك دەرىجىدە كۆپەيدى. بۇنىڭ ئۇيغۇر ئېلىدە لاگېر تۈزۈمى يولغا قويۇلۇپ، ئۇيغۇر ئەرلىرىنى ئاساس قىلغان 2 مىليون ئەتراپىدا كىشى لاگېرلارغا تۇتۇلغان بىلەن ماس قەدەمدە ئوتتۇرىغا چىقىشى چەتئەللەردىكى ئۇيغۇر جامائىتى ھەم شۇنداقلا ئۇيغۇرلارنى تەتقىق قىلىۋاتقان كۆزەتكۈچىلەرنىڭ بىردەك دىققىتىنى قوزغىماقتا.

ئامېرىكادىكى ۋاشىنگتون شتاتلىق ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ تەتقىقاتچىسى، ئانتروپولۇگ دەررىن بايلېر يېقىندا «SupChina» ناملىق تور ژۇرنىلىدا ئېلان قىلغان «مىللەتلەر ئارا تويلىشىش دەۋرىدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ مۇھەببىتى» ناملىق ماقالىسىدە بۇ ھەقتىكى بىر قىسىم ئىزدىنىش نەتىجىلىرىنى ئورتاقلاشقان. ئۇ، تارىختىن بۇيان ئۇيغۇر ۋە خىتايلارنىڭ ئارىلىشىپ توي قىلىش نىسبىتى ئىنتايىن تۆۋەن بولۇپ كەلگەن بولسىمۇ، 2018-يىلىدىن كېيىن ئۇيغۇر-خىتاي تويلىشىشىنى تەشەببۇس قىلىدىغان تۈرلۈك تەشۋىقات ماتېرىياللىرىنىڭ كۆپەيگەنلىكىنى بايان قىلغان. 

ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىدا يەنە بىر قېتىم ئۇيغۇرلار مەسىلىسى ھەققىدە يىغىن ئېچىلدى

يوللانغان ۋاقتى:2019-08-21| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر د ئۇ ق غا ئالاقىدار خەۋەرلەر يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئامېرىكانىڭ ئۇيغۇر مەسىلىسىگە يېقىندىن كۆڭۈل بۆلۈشى يېقىندىن بۇيان ئامېرىكانىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ھۆكۈمەت ئورۇنلىرىدا ئۆتكۈزۈلۈۋاتقان يىغىن ۋە پائالىيەتلەردە ئەكس ئېتىۋاتقانلىقى مەلۇم. 14-ئاۋغۇست ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىنىڭ «قىرغىنچىلىقلارنىڭ ئالدىنى ئېلىش» خىزمەت گۇرۇپپىسىدا ئېچىلغان ئۇيغۇرلار دۇچ كېلىۋاتقان كىشىلىك ھوقۇق زىيانكەشلىكلىرى، مەدەنىيەت قىرغىنچىلىقى ۋە باشقا مەسىلىلەر ئاساسىي تېما سۈپىتىدە مۇزاكىرە قىلىنغان يىغىن دەل بۇنىڭ ئىپادىسىدۇر.

رۇسىيە ئۇيغۇرلىرىنىڭ يېتەكچىسى، ئۇيغۇر زىيالىيسى شېرىپ ئەخمەدوف ئاكىنىڭ ۋاپاتىغا تەزىيە

يوللانغان ۋاقتى:2019-08-17| سەھىپە: خەۋەرلەر د ئۇ ق تەرىپىدىن چىقىرىلغانلار د ئۇ ق غا ئالاقىدار خەۋەرلەر مەتبۇئات باياناتلىرى يېڭىلىقلار

دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى
2019-يىلى 8-ئاينىڭ 17-كۈنى ​

بىز بۈگۈن رۇسىيە ئۇيغۇرلىرىنىڭ يېتەكچىسى، موسكۋادىكى ئۇيغۇر مەدەنىيەت بىرلەشمىسىنىڭ رەئىسى،مىللەتپەرۋەر ئۇيغۇر زىيالىسى شېرىپ ئەخمەدوف ئاكىنىڭ تۆنۈگۈن، يەنى 2019-يىلى 16-ئاۋغۇست كۈنى كەچتە موسكۋادا تۇيۇقسىز ۋاپات بولغانلىق خەۋىرىنى بىلىپ چۇڭقۇر قايغۇغا چۆمدۇق.

شېرىپ ئەخمەدوف ئاكىنىڭ ئائىلە كېلىپ چىقىشى ئەسلى قەشقەرنىڭ بەشكىرەم تەۋەسىدىن بولۇپ، ئوزى 1939-يىلى،10-ئاينىڭ 26-كۈنى شەرقى تۇركىستاننىڭ شىخۇ ناھىيىسىدە دۇنياغا كەلگەن.

زىننەتگۈل تۇرسۇننىڭ خىتايغا قايتۇرۇلغانلىقى ئۇنىڭ غۇلجىدىكى ئائىلىسى تەرىپىدىن دەلىللەندى

يوللانغان ۋاقتى:2019-08-14| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

تۈركىيە كۆچمەنلەر ئىدارىسىنىڭ بۇ يىل 6-ئاينىڭ ئاخىرلىرىدا ئىزمىردىكى بىر مۇساپىرلارنى قايتۇرۇش مەركىزىدە تۇتۇپ تۇرۇلۇۋاتقان زىننەتگۈل تۇرسۇن ئىسىملىك ئۇيغۇر ئايال ۋە ئۇنىڭ ئىككى بالىسىنىڭ قالغان 5 نەپەر ئۇيغۇر بىلەن تاجىكىستان ئارقىلىق خىتايغا قايتۇرۇلغانلىقى ھەققىدىكى خەۋەر چەتئەلدىكى ئۇيغۇرلار ئىچىدە قاتتىق غۇلغۇلا قوزغىغان. تۈركىيە ھۆكۈمىتى زىننەتگۈل ئىسىملىك بىرسىنىڭ تاجىكىستانغا قايتۇرۇلغانلىقىنى رەت قىلغان بولسىمۇ، ئەمما ئۇنىڭ سەئۇدى ئەرەبىستاندا تۇرۇشلۇق ھەدىسى زىننەتگۈلنىڭ ئىككى بالىسىنىڭ غۇلجىغا ئېلىپ كېلىنىپ، ئۇنىڭ غۇلجىدىكى ئانىسىنىڭ بېقىشىغا بېرىلگەنلىكىنى ئىلگىرى سۈرگەن ئىدى.

ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىدا ئۇيغۇرلار مەسىلىسى ئالاھىدە مۇھاكىمە قىلىندى

يوللانغان ۋاقتى:2019-08-14| سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر يېڭىلىقلار

خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا

ئامېرىكانىڭ ئۇيغۇر مەسىلىسىگە يېقىندىن كۆڭۈل بۆلۈشى يېقىندىن بۇيان ئامېرىكانىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ھۆكۈمەت ئورۇنلىرىدا ئۆتكۈزۈلۈۋاتقان يىغىن ۋە پائالىيەتلەردە ئەكس ئېتىۋاتقانلىقى مەلۇم. 7-ئاۋغۇست ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىدا ئېچىلغان «خىتاينىڭ شىنجاڭدىكى مۇسۇلمانلارغا قاراتقان باستۇرۇشلىرى» تېمىسىدىكى مۇھاكىمە يىغىنى دەل بۇنىڭ ئىپادىسىدۇر.

ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىنىڭ ئۇيۇشتۇرۇشىدىكى بۇ يىغىنغا مەزكۇر مىنىستىرلىقنىڭ دېموكراتىيە، كىشىلىك ھوقۇق بۆلۈمىدىن كورىي ئاندرىۋ رىياسەتچىلىك قىلغان. مەزكۇر يىغىنغا ئامېرىكادىكى كىشىلىك ھوقۇق پائالىيەتچىلىرىدىن كىشىلىك ھوقۇقنى كۆزىتىش تەشكىلاتىنىڭ خىتاي بۆلۈمى دىرېكتورى سوفىي رىچاردسون، ئامېرىكادىكى ئۇيغۇر ئادۋوكات نۇرىي تۈركەل، ئاخبارات ساھەسىدىن ئەركىن ئاسىيا رادىيوسى ئۇيغۇر بۆلۈمىنىڭ دىرېكتورى ئالىم سېيتوف قاتارلىقلار تەكلىپ قىلىنغان.